چکیده:
واژه «خلیفه» از واژگان پرکاربرد و کلیدی در نظام سیاسی اسلام است که نقش مهمی در فهم موضوعات و مسایل دینی دارد. وداد قاضی مستشرق آمریکایی در «دایره المعارف قرآن لایدن» در باره مفهوم، مصداق، پیشینه، سیر تاریخی واژه قرآنی «خلیفه» و واقعیت سیاسی دینی نهاد خلافت سخن گفته است؛ اما مراجعه محدود به منابع اصیل اسلامی، بیتوجهی به آراء و منابع قرآنی شیعه، عدم جامعیت در استناد به آیات قرآن و فقدان مستندات کافی در برخی موارد، موجب فهم ناقص و یا نادرست او در موضوعاتی همچون لحاظ معانی متعدد برای این واژه در آیات گوناگون و خطای تعیین مصداق و تاریخ آغاز رویکرد سیاسی مفسران به واژه مزبور شده است. نتیجه این پژوهش که با روش توصیفی تحلیلی انجام گرفته، از کاربرد این واژه در صدر اسلام خبر داده و با بررسی انتصابی بودن خلافت و نقد قرآنی، نظر نویسنده در کاربردهای سیاسی خلیفه را به چالش کشیده و معنای «خلیفه» در تمام آیات قرآن را «جانشین» یا «جایگزین» میداند که در انواع و مصادیق گوناگونی (همانند سکونت و وراثت) تحقق مییابد. تحلیل شناختی «خلیفه» در هیات مفرد، این واژه را هم حوزه «امام»، و انسان را در «حکم» خلیفه الهی معرفی میکند.
خلاصه ماشینی:
وداد قاضي مستشرق آمريکايي در «دائرةالمعارف قرآن لايدن» در باره مفهوم، مصداق، پيشينه، سير تاريخي واژه قرآني «خليفه» و واقعيت سياسي ـ ديني نهاد خلافت سخن گفته است؛ اما مراجعه محدود به منابع اصيل اسلامي، بيتوجهي به آراء و منابع قرآني شيعه، عدم جامعيت در استناد به آيات قرآن و فقدان مستندات کافي در برخي موارد، موجب فهم ناقص و يا نادرست او در موضوعاتي همچون لحاظ معاني متعدد براي اين واژه در آيات گوناگون و خطاي تعيين مصداق و تاريخ آغاز رويکرد سياسي مفسران به واژه مزبور شده است.
A Structural Analysis of Surah "A'raf" Based on the Context of the Verses Related to the Story of Hud in Proving the Coherence of the Qur'anic Text (Using and completing Neil Robinson's Method) Mahnaz Rahati Belabad/ PhD Student of the Qur’an and Hadith Sciences, Islamic Azad University, Karaj ( Susan Alerasoul/ Professor at the Department of the Qur’an and Hadith Sciences, Islamic Azad University, Karaj s_alerasoul@kiau.