چکیده:
زمینه و هدف: در کنار مسألۀ اعتیاد به مواد مخدر، بیتفاوتی شهروندان نسبت به این معضل اجتماعی، یکی از دغدغههای اصلی جامعۀ ماست. هدف از تحقیق پیشرو مطالعۀ زمینههای اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر پدیدۀ بیتفاوتی نسبت به اعتیاد است. روششناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و به لحاظ روش، توصیفی و از نظر نوع مطالعه از نوع تحقیقات کیفی مبتنی بر روش دادهبنیاد و روش نمونهگیری هدفمند در دسترس است. مشارکتکنندگان پژوهش، 28 نفر از دانشجویان در حال تحصیل دانشگاه آزاد کرمانند. از مصاحبۀ نیمهساختاریافته به عنوان ابزار گردآوری دادهها استفاده و برای رسیدن به معیار قابلیت اعتماد از سه روش: کنترل یا اعتباریابی توسط اعضا، مقایسههای تحلیلی و استفاده از تکنیک ممیزی بهره گرفته شده است. دادهها بر طبق رویۀ مبتنی بر نظریۀ زمینهای در سه مرحلۀ کدگذاری باز، انتخابی و گزینشی (محوری) تجزیه و تحلیل شدهاند. یافتهها: بر اساس یافتههای بهدستآمده عواملی از جمله: بسترهای نامناسب: مشارکت پیشگیرانه/ مشارکت اجتماعی و همچنین کاهش سطح التزام مدنی/انزواطلبی و ضدیت هنجاری بهعنوان مهمترین عوامل علّی، الگوهای رفتاری ضداجتماعی/آسیبپذیری شخصیتی/تنفر فرهنگی بهعنوان عوامل زمینهای، بیتفاوتی مدنی و اجتماعی/نارضایتی اجتماعی/یادگیری اجتماعی، بهعنوان عوامل مداخلهگر، اثربخشی اجتماعی دولت/ مدیریت جهادی و انقلابی در کاهش عرضه و تقاضای مواد مخدر، به عنوان مهمترین راهبردها، بیتفاوتی و انزوای اجتماعی، بیتفاوتی نسبت به خانواده و مسئولیتهای اجتماعی به عنوان پیامدها و ناکارآمدی و ناامیدی در حل مسائل و مشکلات کشور" به عنوان مقولۀ هسته که توان تحلیل فرایند درک و تفسیر بیتفاوتی نسبت به اعتیاد را در دانشجویان دارد در نظر گرفته شده است. نتیجهگیری: نتایج بررسی نشان میدهد که بیتفاوتی نسبت به اعتیاد در جامعه مورد بررسی، از عوامل متعددی تأثیر میگیرد که دارای منشأ اجتماعی و فرهنگی است.
In addition to the problem of drug addiction, the indifference of citizens towards this social problem is one of the main concerns of our society. This is an applied, descriptive, and qualitative research which made use of a data-based method. 28 students studying at Kerman Azad University were selected via purposive-available sampling method. A semi-structured interview was used as the data collection tool. To reach the reliability criterion, three methods were used: control or validation by members, analytical comparisons, and the use of audit techniques. The data were collected on the basis of the contextual theory and were analyzed in three stages of open, elective, and selective (central) coding. The findings showed that factors such as inappropriate platforms, preventive participation/social participation, as well as reducing the level of civic commitment/isolationism and normative antipathy were the most important causal factors; antisocial behavior patterns/personality vulnerability/cultural hatred were contextual factor; and civil and social indifference/social dissatisfaction/social learning, were intervening factors