چکیده:
مسئله مقاله حاضر، واکاوی پیامدهای ناکارآمدی احزاب و به وجود آمدن جناحگرایی در ایران است. بدین منظور، برای بالا بردن دقت بحث و پرهیز از کلیگویی، شرایط انتخابات دوره ششم شورای شهر مشهد بررسی شده است. در ایران، احزاب متعددی تشکیل شدهاند و نام احزاب، زیاد بکار میرود اما بیشتر آنها در انجام کارویژهای یک حزب مدرن ناکارآمد هستند. ناکامی تحزب موجب شده است احزاب واقعی و فراگیر شکل نگیرند یا اگر در گذشته شکل گرفتهاند، الان فعال نباشند و در نتیجه پدیده جناحگرایی ایجاد شود. هدف مقاله پیشرو، این است که عواقب به وجود آمدن جناحگرایی را در انتخابات نشان دهد. اهمیت موضوع در آن است که میتوان از نتایج حاصل شده، برای اصلاحات، توسعه سیاسی و گسترش مشارکت عمومی در جامعه بهره برد. در این راستا، بخشی از دادههای موردنیاز، با روش اسنادی و از طریق مراجعه به کتابها، مجلات و مقالات گردآوری شد. همچنین، برای شناخت عملکرد جناحهای سیاسی و لیستهای انتخاباتی در ایام انتخابات دوره ششم شورای شهر مشهد، محتواهای مرتبط در خبرگزاریها و وبسایتهای خبری معتبر بررسی گردید. یافتهها نشان میدهند در انتخابات مذکور، خلا فعالیت احزاب واقعی و ظهور جناحگرایی، موجب شد افراد و جریانهای سیاسی، به ایجاد ائتلافهای مقطعی، تشکلهای بیشناسنامه و گروههای غیررسمی رو آورند. در نتیجه، رقابت انتخاباتی، میان چنین گروههایی شکل گرفت.
The issue of this article is to analyze the consequences of party inefficiency and the emergence of factionalism in Iran. For this purpose, in order to increase the accuracy of the discussion and avoid generalization, the conditions of the sixth term of Mashhad City Council elections have been examined. In Iran, many parties have been formed and the names of parties are used a lot, but most of them are ineffective in doing the special work of a modern party. The failure of partisanship has caused real and comprehensive parties not to be formed or if they were formed in the past, they are not active now and as a result the phenomenon of factionalism is created. The purpose of the following article is to show the consequences of factionalism in elections. The importance of the issue is that the results obtained can be used for reforms, political development and expansion of public participation in the society. In this regard, part of the required data was collected by documentary method and by referring to books, magazines and articles. Also, in order to understand the performance of political factions and election lists during the sixth term of the Mashhad City Council elections, the relevant contents in news agencies and websites were reviewed. The findings show that in the mentioned elections, the void of activity of real parties and the emergence of factionalism caused people and political currents to create cross-sectional coalitions, unregistered organizations and informal groups. As a result, electoral competition was formed among such groups.
خلاصه ماشینی:
تأثیر پدیده جناحگرایی بر انتخابات دوره ششم شورای اسلامی شهر مشهد سید محمدرضا قدردانی 1 مسئله مقاله حاضر، واکاوی پیامدهای ناکارآمدی احزاب و به وجود آمدن جناحگرایی در ایران است.
اهمیت موضوع در آن است که با بررسی موردی سرنوشت انتخابات دوره ششم شورای شهر مشهد، تأثیرات جناحگرایی تبیین و تجربههای به دست آمده از وضعیت سیاسی فعلی مرور میشود و میتوان از نتایج حاصل شده، برای اصلاحات، توسعه سیاسی و گسترش مشارکت عمومی در جامعه بهره برد.
برای جمعآوری سایر اطلاعات موردنیاز، لازم است عملکرد جناحهای سیاسی و لیستهای انتخاباتی در ایام انتخابات دوره ششم شورای اسلامی شهر مشهد مطالعه شود.
با این حال، از باب آشنایی با ادبیات موجود، از میان تحقیقات مختلف انجام شده، به آثاری که با موضوع پژوهش حاضر ارتباط بیشتری دارند، اشاره میکنیم: - آلغفور، هاشمیان و نوری گلجایی (1399) در مقاله خود با عنوان «الگوی راهبردی تعامل نظام حزبی و نظام انتخاباتی در جمهوری اسلامی ایران»، بر چالشهای احزاب در مواجهه با نظام انتخابات تأکید کرده و به دنبال پیدا کردن الگوی مناسب برای اصلاح این مشکل بودهاند.
- ناظری (1381) در پایاننامه خود با عنوان «علل ناکارآمدی احزاب سیاسی در جمهوری اسلامی ایران»، مهمترین موانع تحزب در ایران را بررسی و آنها را معرفی کرده است.
این شرایط، سبب شد در انتخابات دوره ششم شورای شهر مشهد، افراد و جریانهای سیاسی به ایجاد ائتلافهای مقطعی، تشکلهای بیشناسنامه و گروههای غیررسمی رو آوردند تا خلأ فعالیت احزاب واقعی را پُر کنند.