چکیده:
طراحی براساس معیارهای کالبدی منطبق بر طبیعت یکی از راهکارهای اقلیمی در معماری گذشته بوده است. اصولی که امروزه با بیتوجهی به آن علاوه بر افزایش مشکلات زیست محیطی بر سلامت کاربران فضا نیز تاثیر گذار است. بر این مبنا در پژوهش حاضر به شناسایی شاخصهای کالبدی متاثر از اقلیم سرد و گونهبندی آن براساس معیارهای مرتبط پرداخته میشود تا بتوان با اولویتبندی شاخصها به الگوی طراحی پایدار دست یافت و با تطابق با نیازهای امروز بکار گرفت. بدین منظور، برای حصول به نتایج دقیقتر تمام خانههای تاریخی شناسایی شده در اردبیل به تعداد 25 نمونه انتخاب میگردند. این پژوهش کاربردی با روش تلفیقی به صورت کمی- کیفی با تعیین معیارها و شناسایی آنها در نمونههای مطالعاتی صورت میگیرد. تا در ادامه شاخص هر معیار درجهبندی شده و میزان پراکندگی دادهها و بیشترین فراوانی معیارها شناسایی شوند و براساس مجموع امتیازات، هر گونه تفکیک و نهایتا اولویت شاخصهای هر دسته مشخص شوند. نتایج براساس مجموع امتیازات و درصد فراوانی نشان میدهد که حداقل 70% از نمونههای مورد مطالعه دارای معیارهای کالبدی بسیار نزدیک به هم و غالبا منطبق با شرایط اقلیمی منطقه هستند. که به 5 گونه با شاخصهای مشخص تفکیک میگردند و اولویت شاخصهای طراحی آنها به حجم بیرونی (فشردگی فرم، نحوه استقرار و کشیدگی بنا، غلبه فضا بر توده)، فضاهای داخلی (استفاده از ظرفیت حرارتی بالا و سازماندهی مناسب فضاها) و نهایتا جزئیات فضایی (سطح بازشوی جنوبی متناسب با سطح تالار و نمای جنوبی) تعلق میگیرد.
This study was conducted with the aim of recognizing and classifying those structural criteria in the traditional houses of Ardabil which were effectively compatible with the climate of the region. To this end, a combination of both quantitative and qualitative research methods was used. Based on the frequency percentages of indices in the samples under investigation, the structural criteria compatible with the climate of the region were close to each other. They were generally classified in 5 classes, wherein the indices of outer space, inner spaces, and spatial details were of paramount importance.