چکیده:
اشاعه در مالکیت ها و تقسیم اموال مشاع تابع ضوابط و قواعدی است که قانون گذار به منظور سلامت روابط مالی و معاملاتی مردم رعایت آنها را مقرر کرده است. اشاعه در مالکیت در مواردی بدون اراده افراد و گاه با اراده آنها به وجود می آید. از مالکیت مشاعی همواره به عنوان یک عیب نام برده می شود. اینجاست که بحث تقسیم اموال مشاع پیش می آید و اجتماع حقوق مالکان متعدد در شیء واحد از میان رفته و مالکیت مشاعی آنها به مالکیت افرازی و اختصاصی تبدیل می شود. در این میان با توجه به این که ممکن است مال مشاع، عین یا منفعت یا دین و یا مالی مثلی یا قیمی باشد، قانون گذار در وهله اول به شرکا اجازه داده است که با تراضی و توافق میان خود، تقسیم را به نحوی که می خواهند انجام دهند و اگر توافق حاصل نشود، متقاضی تقسیم می تواند اجبار شرکا را به انجام تقسیم بخواهد. آنچه که باید در ابتدای امر مورد ملاحظه قرار گیرد، شناخت مراجع صالح و سپس جریان رسیدگی به این نوع از دعاوی است. در این نوشتار یکی از مهم ترین و معمول ترین شیوه های سه گانه تقسیم؛ یعنی افراز در دادگاه مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.
The distribution of property and the division of common property are subject to the rules and regulations that the legislature has observed in order to ensure the health of the financial and commercial relations of the people. Dissemination in property occurs in cases without the will of individuals and sometimes with their will. Common property is always referred to as a defect. This is where the issue of the division of common property arises, and the community of rights of multiple owners in a single object disappears and their common property becomes separate and exclusive property. In the meantime, given that it may be common property, object or benefit, or religion, or similar or custodial property, the legislature has in the first instance allowed the partners, by consensus and agreement between themselves, to carry out the division as they wish. And if no agreement is reached, the split applicant can force the partners to split. What should be considered at the outset is to identify the competent authorities and then proceed with this type of litigation. In this paper, one of the most important and common three-partition methods; That is, separation is discussed in court.
خلاصه ماشینی:
شرايط افراز افراز فرع ، بر مالکيت مشاعي دو يا چند نفر است و حالت اشاعه از بين رفته و مال مشاع بر اساس سهام هر يک از شرکا تقسيم ميشود و در افراز چون موضوع تمييز و تشخيص حق مطرح است اين تشخيص قابل کنترل قضائي است و زماني افراز به وقوع ميرسد که مالکان مشاعي عدم تفاهم و رضايت خود را در خصوص مشاعي بودن سهم خود اعلام دارند و آنچه در افراز مهم است توجه به سهم معادل حصه هر يک از مالکان مشاعي است که بايد رعايت گردد.
واحد ثبتي محل درمورد صلاحيت واحد ثبتي در رسيدگي به تقاضاي تقسيم اموال مشاعي ميتوان به افراز املاک مشاع اشاره نمود که براساس ماده يک قانون افراز و فروش املاک مشاع مصوب ١٣٥٧ در مورداملاک مشاعي که جريان ثبتي آنها خاتمه يافته ، اعم از اينکه در دفتراملاک ثبت شده يا نشده باشد، رسيدگي به درخواست افراز اين املاک با واحدثبتي محل وقوع ملک خواهد بود.
اداره حقوقي دادگستري نيز در نظريه شماره ٧/٨٠٨٣ـ٧٥/٢٤ خود چنين نظر داده است : «افراز املاک مشاع که جريان ثبتي آنها خاتمه يافته است در صلاحيت اداره ثبت است مگر اينکه بين مالکين محجور يا غايب باشد يا تقاضاي تقسيم ماترک متوفي مطرح شود که در اين صورت در صلاحيت دادگاه عمومي است » [١٦].