چکیده:
باتوجه به اهمیت انسان و تعاملات وی در فضاهای شهری امروزه رویکرد مدیریت شهری سمت و سوی انسان مداری به خود گرفته است و بسیاری از فضاهای شهری با این رویکرد خلق می گردند. پیاده راه ها به عنوانی یکی از فعالترین و جوان ترین اعضای فضای شهری بستری مناسب جهت حضور پیاده گان در خود است. بنابراین این پژوهش قصد دارد براساس مولفه های کالبدی (عناصر طبیعی- عناصر انسان ساخت)، فعالیت و رویدادها (فعالیت های تفریحی، اجتماعی، مذهبی، روزمره و...) و مولفه های معنایی (هویت و حس تعلق، تداعی معانی) به بررسی، تجزیه و تحلیل و طبقه بندی پیاده راه های مناطق شش و هشت شهر شیراز بپردازد. بعد از تکمیل پرسشنامه ها توسط جامعه نمونه، جهت استخراج آمار استنباطی ابتدا از طریق تکنیک آماری کولموگراف اسمیرنوف (K_S) استفاده شده؛ سپس در نرم افزار SPSS با توجه به پارامتریک بودن داده ها از آزمون تی تک نمونه ای (One Sample T Test) و مقایسه میانگین داده ها اطلاعات مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. بر اساس فرآیند پژوهش و تجزیه و تحلیل اطلاعات مشخص گردید که پیاده راه های منطقه شش (استاد شجریان، کسایی، بهشت) از نظر هدف برای گذران اوقات فراغت، از نظر زمان استفاده دایمی و از نظر کارکرد اصلی فضا عناصر اصلی فعالیت ها و تعاملات اجتماعی و سرگرمی و ورزش مورد استفاده قرار می گیرند و پیاده راه های منطقه هشت (احمدی، زندیه، اطراف ارگ کریمخانی) از نظر هدف جهت فعالیت های اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی، مذهبی، از نظر زمان استفاده دایمی و از نظر کارکرد اصلی فضا عنصر غالب اقتصادی، اجتماعی را شامل می شوند. با این توصیف لازم است تا ساماندهی و توسعه این پیاده راه ها با توجه به اهداف استفاده کنندگان و مزیت های نسبی صورت پذیرد. در این صورت میزان بازدهی و متعاقبا رضایتمندی از این فضاهای شهری بالاتر خواهد رفت.
Considering the importance of humans and their interactions with urban spaces,
today, there is a human-oriented approach to urban management and the same has
led to the creation of many urban spaces. Sidewalks, as one of the most active and
youthful aspects of the urban space, are a suitable platform for the presence of
pedestrians. As such, this research aims to analyze and classify the existing sidewalks
of the sixth and eighth districts of the city of Shiraz based on their physical
components (natural and man-made elements) , activities and events (recreational,
social, religious, everyday activities, etc.) and semantic components (identity and
sense of belonging, association).
After completing the questionnaires by the sample population, the Kolmograph
Smirnov (K_S) statistical technique was used to extract inferential statistics, , and
then the acquired data were analyzed in the SPSS software, due to the parametric
nature of the data from the One Sample T-Test and the average comparison. The
research findings showed that the sidewalks of District 6 (Ostad Shajarian, Kesai,
Behesht) have permanent use in terms of spending leisure time and are main space
in terms of social interactions, entertainment and sports whereas; the sidewalks of
District 8 (Ahmadi, Zandiyeh, around the Karimkhani Citadel) are permanent in
terms of economic-social and cultural-religious activities, and in terms of their main
function, they include the dominant economic and social elements. With this
description, it is necessary to organize and develop these sidewalks according to the
users’ motives and relative advantages that would subsequently uplift the satisfaction
with respect to this type of urban spaces.
خلاصه ماشینی:
بنابراین ضروری است که موضوع شکل گیری خاطرات جمعی، تعاملات و حضورپذیری فضاهای عمومی شهر شیراز و به طور خاص پیاده راه های آن در دو منطقه شش و هشت که دارای پتانسیل و ویژگی های فرهنگی -گردشگری، تجاری -تفریحی و سلامت هستند به صورت علمی مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرند تا مسائل و مشکلات مربوط به فصلنامه برنامه ریزی وآمایش فضا 169 5 / 24 آن مشخص گردد.
هدف اصلی از این تحقیق بررسی، نوع شناسی و طبقه بندی پیاده راه های مناطق شش و هشت شهر شیراز بر مبنای خاطرات جمعی شهروندان است و از آنجاییکه این موضوع نیازمند شاخص ها و مؤلفه هایی جهت دسته بندی است ، این پژوهش قصد دارد براساس مؤلفه های کالبدی (عناصر طبیعی- عناصر انسان ساخت )، فعالیت و رویدادها (فعالیت های تفریحی، اجتماعی، مذهبی، روزمره و...
جدول ١: وجوه اهمیت خاطره جمعی در فضاهای شهری (مأخذ: نگارنده با اقتباس از حسینی کومله و دیگران ، ١٣٩٢) {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} Table 1: Important aspects of collective memory in urban spaces ٢-٢- پیاده راه بستری جهت وقوع خاطرات جمعی و تعاملات اجتماعی مکان ، کانون علم جغرافیا و هویت ، تجلی فرهنگ در مکان است .
برای دسته بندی و نوع شناسی پیاده راه های مناطق مورد مطالعه (شش و هشت شهر شیراز) از عناصر "هدف " (نوع فعالیت شهروندان در فضا) و همچنین "زمان استفاده " (موقتی- دائم ) و "کارکرد اصلی فضا" (فعالیت غالب و اصلی) استفاده شده است که لازم است سیاستگذاریهای مدیریت شهری با توجه به این دسته بندی در راستای تقویت و ماندگاری خاطرات جمعی انجام شود.