چکیده:
مقدمه: با انتقال پایتخت دو تاثیر مهم خواهد داشت، تاثیر اول آن در راستای حل مشکلات تهران خواهد بود و تاثیر دوم در راستای ایجاد تعادل توسعه در فضای سرزمینی کشور خواهد بود. در این تحقیق تاثیر دوم جابجایی پایتخت مورد بررسی و تحلیل خواهد گرفت. هدف: این تحقیق دارای دو هدف میباشد که هدف اول آن بررسی نقش تهران (پایتخت) در نظام شهری کشور و نابرابریهای توسعه فضای سرزمینی خواد بود و هدف دوم آن بررسی و تحلیل جابجایی پایتخت و تاثیر آن در ایجاد تعادلهای منطقهای ایران میباشد. روش شناسی: روش پژوهش توصیفی- تحلیلی میباشد، ابزار جمعآوری دادهها بهصورت کتابخانهای (اسنادی) و پرسشنامه بوده است. جامعه آماری کارشناسان مسائل آمایش سرزمین و برنامهریزی منطقهای بوده است. حجم نمونه 100 نفر میباشد که از طریق نمونهگیری هدفمند (قضاوتی) انتخاب شده است. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از تاپسیس، ضریب پراکندگی تحلیل خوشهای و تحلیل رگرسیونی استفاده شده است. قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی شامل مراکز استانی کل کشور میباشد که مطابق سرشماری نفوس و مسکن سال 1395 شامل 31 استان میباشد. یافته ها و بحث: مسیر متعادلسازی توسعه فضای سرزمینی کشور کاهش تمرکز قدرت و تصمیمگیری در پایتخت و افزایش آن در سایر مناطق کشور میباشد که برای این منظور باید ترکیبی از راهبردهای انتقال قدرت به مراکز منطقهای و محلی، اعطای امتیازات به سرمایه گذاریها در مناطق محروم و باز توزیع فعالیت و امکانات بر اساس مزیتهای نسبی مناطق استفاده شود. نتیجهگیری: نتایج نشان میدهد که تاثیر جابجایی پایتخت در گزینههای مختلف از نظر کارشناسان نمیتواند در توسعه متعادل کشور موثر باشد و مناسبترین راهبرد از نظر کارشناسان توزیع قدرت تصمیمگیری در مناطق کشور (پایتختهای منظومهای) میباشد.
With the transfer of the capital, there will be two important impacts, its first effect will be to solve the problems of Tehran, and the second effect will be to create a balance of development in the territorial space of the country. In this research, the second effect of the capital shift will be analyzed. This research has two goals. The first goal is to investigate the role of Tehran in the development of the country's unequal spatial development, and its second goal is to study and analyze the movement of the capital and its impact on regional equilibrium in Iran. The research method is descriptive-analytic. Data collection tools were library (documentary) and questionnaire. The statistical community has been experts in land administration and regional planning. The sample size is 100 people. Samples were selected through targeted sampling (judgments). To analyze the data, the coefficient of distribution, cluster analysis and regression analysis were used. The results show that the impact of capital shift in different options in experts' opinion can not be effective in balanced country development and the most appropriate strategy for experts in distributing decision power in the regions of the country (the capital of the system).