چکیده:
یاد مرگ همواره مورد توجه علمای علم اخلاق بوده است؛ چرا که از میان عقاید دینی اعتقاد به رستاخیز و یاد مرگ و معاد یکی از نافذترین باورها در جهت دادن به رفتار آدمی است. لحظه مرگ و جان دادن از سخت-ترین لحظات زندگی انسان است چرا که فرد باید از تمام علایق دنیوی و آرزوهایش چشم بپوشد. علاوه بر آن در آن لحظات به دلیل کنار رفتن پردهها از برابر چشمان انسان حقایق مربوط به جهان دیگر دیده میشود. حال سوال این است که در قرآن و نهج البلاغه، حقیقت مرگ چیست و یاد مرگ چه اثراتی دارد؟ برای پاسخ به این سوال، پژوهش موردنظر از طریق روش توصیفی – تحلیلی و با شیوه کتابخانهای مورد بررسی قرار گرفت و چنین به دست آمد که قرآن مجید حقیقت مرگ را به عنوان توفی، یعنی قبض کردن و دریافت روح انسان به وسیله ذات پاک پروردگار، یا به تعبیر دیگر انتقال از عالمی حقیر و کوچک به جهانی بزرگ و والا تفسیر کرده است و یاد مرگ اثراتی چون شتاب به سوی کارهای شایسته، توانایی تحمل سختیها و کاستیها و تعدیل در آرزوها را در پی دارد.
خلاصه ماشینی:
حال سوال این است که در قرآن و نهج البلاغه، حقیقت مرگ چیست و یاد مرگ چه اثراتی دارد؟ برای پاسخ به این سوال، پژوهش موردنظر از طریق روش توصیفی – تحلیلی و با شیوه کتابخانه ای مورد بررسی قرار گرفت و چنین به دست آمد که قرآن مجيد حقيقت مرگ را به عنوان توفي، یعنی قبض كردن و دريافت روح انسان به وسيله ذات پاك پروردگار، يا به تعبير ديگر انتقال از عالمي حقير و كوچك به جهاني بزرگ و والا تفسير كرده است و یاد مرگ اثراتی چون شتاب به سوی کارهای شایسته، توانایی تحمل سختی ها و کاستی ها و تعدیل در آرزوها را در پی دارد.
در خطبه ها، نامه ها و کلمات حکیمانه امیرالمؤمنین علی علیه السلام در نهج البلاغه نیز به هیچ موضوعی به اندازه مسئله بی اعتباری دنیا و یاد مرگ و توجه به سرای جاودانه آخرت اشاره نشده است و این امر، از اهمیت بالای یاد مرگ و توجه به عالم آخرت خبر می دهد.
امیرمومنان علی (ع) با یاد آوردن مرگ و اینکه مهلت آدمی در زندگی این جهانی کوتاه است، همگان را به کوشش و کوشیدن، و ساخته شدن و آماده گردیدن، و بهره گرفتن و توشه برداشتن فرا خوانده است.
حضرت علی علیه السلام بارها به رابطه میان یاد مرگ و انجام دادن اعمال صالح اشاره کرده است، از جمله در خطبه 76 نهج البلاغه می خوانیم: خدا رحمت کند آن کس را که پیش از فرا رسیدن مرگ، خویش را آماده کند و از اعمال نیک، توشه ای برای آخرت برگیرد.