چکیده:
هر چند می توان تاسیس دانشکده علوم کرمانشاهان در بهمن 1351 ش را بنیانگذاری دانشگاه رازی به حساب آورد، اما طرح تاسیس دانشگاه رازی در سال 35 مطرح و فعالیت آن در مهر 1355 آغاز شد. این دانشگاه در آغاز متشکل از دانشکده های علوم و پزشکی کرمانشاه، تربیت دبیر سنندج و دامپروری ایلام بود. مطالعه و بررسی اسناد نشان می دهد که با وقوع انقلاب اسلامی، دانشجویان و استادان این دانشگاه به مخالفت با رژیم پهلوی پرداختند و در نتیجه این فعالیت ها، برخی از آنها دستگیر شدند. پژوهش حاضر که با روش توصیفی تحلیلی و استفاده از اسناد تاریخی انجام شده، در پی پاسخ به این سیوال است که ماهیت جنبش انقلابی در دانشگاه رازی و نحوه مبارزه آن با رژیم پهلوی چگونه بوده است؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که دانشگاه رازی علیرغم نوپایی، در مبارزات انقلاب اسلامی نقشی فعال ایفا کرده و اساتید، کارکنان و دانشجویان آن حضور موثری در مبارزات انقلابی داشته اند. دانشگاهیان دانشگاه رازی، با تاثیرگذاری در طبقات مختلف اجتماعی، شرکت در راهپیمایی ها، ارتباط با علما و روحانیون مبارز در منطقه، پخش اعلامیه های اعتراضی و تحصن و تعطیلی کلاس های درس به مبارزه علیه رژیم پهلوی برخاستند، همچنین دانشجویان این دانشگاه با انجام فعالیت های صنفی و ایجاد کانون های دانشجویی، تلاش می کردند دایره فعالیت های انقلابی را گسترش دهند و دانشجویان جدیدالورود را به این مبارزات جذب کنند.
خلاصه ماشینی:
دانشگاه رازي نيز اگر چه حيات علمي خود را در سال هاي پاياني رژيم پهلوي آغاز نمود، اما بررسي اسناد تاريخي نشان مي دهد که دانشجويان اين دانشگاه همراه با برخي از اعضاي هيات علمي و کارکنان ، از همان آغاز تاسيس در کنار اقشار مختلف جامعه و تحت زعامت امام خميني (ره ) عليه رژيم شاه مشغول مبارزه بوده اند.
بررسي تاريخ انقلاب اسلامي در منطقه غرب کشور نشان مي دهد که عليرغم اعمال اين همه سخت گيري ها، حرکت هاي انقلابي و مخالفت با سياست هاي کارگزاران رژيم ، از همان ابتداي تاسيس دانشگاه رازي در سال ١٣٥١، در بين تعدادي از اساتيد، کارکنان و دانشجويان آن وجود داشته و آن ها، ضمن ايجاد ارتباط با روحانيت مبارز، علما و ساير نيروهاي انقلابي در شهرهاي کرمانشاه ، سنندج و ايلام ، نقش مهمي در جذب 107 جوانان و سازماندهي مبارزات عليه رژيم پهلوي داشتند.
(اسناد مرکز مطالعات تاريخي دانشگاه رازي ) بزرگداشت واقعه ١٦ آذر، بهانه مناسبي بود تا دانشجويان دانشکده تربيت دبير سنندج در سال بعد نيز فعاليت هاي انقلابي خود را به اشکال مختلف گسترش دهند.
هر چند مي توان شهادت آيت الله حاج سيد مصطفي خميني (ره ) را نقطه شروع فعاليت هاي جدي انقلابي و تشکيل کانون هاي اعتراض در ايلام دانست ؛ اما بررسي اسناد موجود در مرکز مطالعات تاريخي (اسناد، آرشيو، موزه ) دانشگاه رازي نشان مي دهد که دانشجويان دانشکده دامپروري ايلام از پيشروان مبارزه با رژيم پهلوي در اين شهر به شمار مي آمدند.