چکیده:
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مهارتهای عصبروانشناختی بر مهارت خودکنترلی و شایستگی اجتماعی کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ بیشفعالی انجام شد. روش پژوهش آزمایشی (با گروه آزمایش و گواه) با طرح سه مرحلهای (پیشآزمون-پسآزمون-پیگیری) و دورۀ پیگیری دوماهه بود. جامعۀ آماری پژوهش شامل کودکان دختر مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ بیشفعالی شهر تهران در سال تحصیلی 1401-1400 بود. 26 کودک مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ بیشفعالی به روش نمونهگیری تصادفی خوشهای چندمرحلهای انتخاب و به شیوۀ تصادفی در گروههای آزمایش و گواه جایدهی شدند (14 کودک در گروه آزمایش و 12 کودک در گروه گواه). کودکان در گروه آزمایش، آموزش مهارتهای عصبروانشناختی را طی یک ماه و نیم در 12 جلسۀ 60 دقیقهای دریافت کردند. در این پژوهش از پرسشنامۀ اختلال نارسایی توجه/ بیشفعالی (ADHDQ)، پرسشنامۀ خودکنترلی (SCQ) و مقیاس شایستگی اجتماعی (SCS) استفاده شد. دادهها با تحلیل واریانس آمیخته با استفاده از نرمافزار آماری SPSS-23 تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد آموزش مهارتهای عصبروانشناختی بر مهارت خودکنترلی (0001>P؛ 54/ 0=Eta؛ 42/ 28=F) و شایستگی اجتماعی (0001>P؛ 60/ 0=Eta؛ 13/37=F) کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ بیشفعالی تاثیر معنادار دارد. براساس یافتههای پژوهش میتوان نتیجه گرفت آموزش مهارتهای عصبروانشناختی با بهرهگیری از تقویت توجه و تمرکز، کارکردهای اجرایی و تقویت سازماندهی شناختی و ذهنی میتواند بهعنوان روشی کارآمد برای بهبود مهارت خودکنترلی و شایستگی اجتماعی کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ بیشفعالی بهکار گرفته شود.
The purpose of the current research endeavor was to examine the effectiveness of neuropsychological skills training in enhancing self-control abilities among children diagnosed with Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD). Experimental methodology (control and experimental groups), three-stage design (pre-test, post-test, and follow-up), and a two-month follow-up period comprised the study. During the academic year 2021-2022, the statistical population of the present study comprised minors with ADHD residing in the city of Tehran. Twenty-six children diagnosed with ADHD were selected using a multi-stage clustered random sampling method. These children were then allocated at random into two groups: the experimental group comprised fourteen children, while the control group comprised twelve. Over the course of one and a half months, the children in the experimental group were instructed in neuropsychological skills for a total of twelve sixty-minute sessions. The present study utilized the Attention Deficit Hyperactivity Questionnaire (ADHDQ) (Brock & Clinton, 2007), the Self-Control Questionnaire (SCQ) (Kendal & Wilcox, 1979), and the Social Competence Scale (SCS) (Cohen & Rosman, 1972). The data were subjected to analysis using mixed ANOVA in the SPSS-23 software. Children with ADHD who received neuropsychological skills training demonstrated significant improvements in self-control (p.
خلاصه ماشینی:
اثربخشی آموزش مهارت های عصب روان شناختی بر مهارت خودکنترلی و شایستگی اجتماعی کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی * نرگس کشاورز ولیان ١، سعید حسن زاده ٢*، لیلا کاشانی وحید٣، مریم اساسه ٤ ١.
اثربخشی آموزش مهارت های عصب روان شناختی بر مهارت خودکنترلی و شایستگی اجتماعی کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی.
براین اساس ، یکی از روش هـای درمـانی مناسـب بـرای کودکـان مبـتلا بـه اخـتلال نارسـایی توجـه و بیش فعالی ، آموزش مهارت های عصب روان شناختی است (یارمالاوسکی و همکاران ٩، ٢٠١٧؛ گانی و همکاران ١٠، ٢٠١٩)؛ چنان کـه نتایج پژوهش یارمالاوسکی و همکاران (٢٠١٧) نشان میدهد کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجـه / بـیش فعـالی، بـه ویـژه در موقعیت های منفی ، مشکلات کنترل اجرایی دارند.
تحلیل واریانس آمیخته برای بررسی تأثیرات درون و بین گروهی برای متغیرهای مهارت خودکنترلی و شایستگی اجتماعی مجموع درجۀ میانگین توان (به تصویر صفحه مراجعه شود) با توجه به جدول ٣، عامل عضویت گروهی یعنی آموزش مهارت های عصب روان شـناختی بـر نمـرات مهـارت خـودکنترلی و شایستگی اجتماعی کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی دارای اثرگذاری معنادار است (٠٠٠١>p).
٤. بحث و نتیجه گیری در این مطالعه ، اثربخشی آموزش مهارت های عصب روان شناختی بر مهارت خودکنترلی و شایستگی اجتماعی کودکـان مبـتلا بـه اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی آزمون شد.
اثربخشی برنامۀ عصب روان شناختی خانواده محور بر کارکردهای اجرایی کودکان با اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی .
Efficacy of Training Executive Functions on the Self-Control of the Children with Attention Deficit Hyperactivity Disorder.