چکیده:
بررسی تطبیقی موّلفههای رمان نو در «پاک کنها» اثر آلن ربگریبه و رمان «طریق بسمل شدن» اثر محمود دولت آبادی محدثه اکبری! بهنام محرم زاده" حکده خی با ظهور جنبش ادبی رمان نو در فرانسه بسیاری از اصول داستان نویسی سنتی به چالش کشیده شد و نوعی شالوده شکنی در عرصه نوشتار و سنتهای ادبی به وجود آمد. در ادبیات داستانی ایران نیز از دهه چهل نویسندگان - در دورهای که رثالیسم وجه غالب داستان نویسی در ایران بوده - برای گریز از شیوههای سنتی نگارش متاثر از ترجمه و نقد آثار نویسندگان رمان نو در فرانسه» به اقتباس و تقلید از شیوه داستان پردازی رمان نو روی آوردند. برای بازخوانی میزان و کیفیت این گرایش در ایران پژوهش حاضر به شیوه توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر روبکرد تطبیقی تلاش میکند با محور قرار دادن مولفههای رمان نو به ویژه رمان «پاک کنها» اثر «آلن رب - گری به»» یکی از پیشگامان تاثیرگذار این جنبش ادبی و رمان «طریق بسمل شدن) نوشته «محمود دولت آبادی» به واکاوی این جریان مهم ادبی در ایران و فرانسه بپردازد. از نتایج تحقیق برمی آید که با وجود آنکه رمان نو در ایران برخلاف ماهیت فلسفیاش در فرانسه» چندان فلسفی و برآمده از مقتضیات روزگار و طبیعت ادبیات داستانی ایران نبوده است» گرایش به استفاده از ظرفیتهای رمان نو منجر به آفرینش سبک داستان نویسی جدید و جلب مخاطبان یا خوانندههای تازه شده است. البته رمان نو در ایران به سبب ریشه دار بودن سنت داستان نویسی و اهمیت معنا اندیشی در حس زیبایی شناسی ابرانی همچنان پیوندهای خود را با بافت فکری و فرهنگی جامعه ایرانی از دست نداده است و مانند خاستگاه غربیاش در تخریب بنیادهای مختلف داستانی عمل نکرده است.
خلاصه ماشینی:
زمان، مکان، شخصیت ها و حوادث داستان به کلی با رمان سنتی متفاوت است؛ چنانکه رهایی از تمامی التزامات رمان نویسی رایج از اصول آن است (اشرفی، ۱۳۸۳: ۴۴) جریانی که سبکی مختص به خود دارد و می کوشد با نفی فرم و محتوای سنتی رمان، دست به خلق ساختاری بزند که به زعم خود با وضع زندگی انسان جدید و جامعه آن همخوانی داشته باشد؛ انسانی که خسته و آسیب دیده از دو جنگ جهانی خانمان سوز دلزده از گرایش افراطی مردم به زندگی ماشینی و صنعت زدگی و وحشت زده از مصرف گرایی و شکست ایدئولوژی های بشری در پناه رمان نو و بی زمانی و بی مکانی و توهم و خیال انگیز بودنش آرام میگیرد.
برای مقایسه کیفیت توجه نویسندگان ایرانی به تحولات فرهنگی و اجتماعی در دنیای معاصر و چگونگی و چرایی پرداختن به ضد رمان در ادبیات داستانی ایران پژوهش حاضر تلاش میکند با رویکردی تطبیقی به مقایسه ویژگی های رمان نو در طریق بسمل شدن نوشته محمود دولت آبادی با رمان «پاک کنها» آلن رب گری یه بپردازد؛ رمانی که نماینده واقعی یا مانیسفست رمان نو در فرانسه است و نمونه یا الگوی ضد رمان در جهان شناخته میشود.