چکیده:
مساله اصلی که این پژوهش در پی پاسخ دادن به آن برآمده این است که مبانی های تمدن نـوین اسـلامی از
دیدگاه شهید مطهری(ره ) چیست ؟ تمدن نوین اسلامی به معنی چارچوب کلی که در ساحت نظر و ذهن بـه
طراحی برنامه می پردازد و در ساحت عمل محیطی مساعد بـرای اجرایـی کـردن اندیشـه هـا و آمـوزه هـای
اسلامی فراهم می کند، از ابتدای ظهور اسلام مورد توجه بوده است و در آغاز اسلام با وجود رسول اکرم (ص )
آغاز گردید. از آنجایی که ایجاد و استمرار هر تمدن نیازمند روشن شدن مبانی آن تمدن است . لـذا ضـروری
مینماید که این مبانی از دیدگاه یک اسلام شناس آگاه به صورت جامع مورد بررسی قرار گیرند. در پـژوهش
حاضر سعی شده است که از روش توصیفی – تحلیلی استفاده شود و مبانی تمدن اسـلامی از دیـدگاه اسـتاد
مطهری(ره ) به صورت جامع مورد بررسی قرار گیرند.
در این پژوهش مبانی فرهنگی با استفاده از دیدگاه شهید مطهری (ره ) به مواردی نظیر امر به معروف و نهی
از منکر، پایبندی به معاهدات و پیمان ها در روابط اجتماعی ، اتحاد و یکپارچگی و پرهیز از تفرقه ، دانش
اندوزی و خردورزی بیان شده است .
خلاصه ماشینی:
» (مطهري، مجموعه آثار، ١٣٩٠ش : ج ١٥، ص ٥٨) از منظر ايشان مشترک بودن فطرت در همه ي ابناء بشر باعث مي شود يک سلسله اصول مشـترک فرهنگـي در بين جوامع مختلف وجود داشته باشد و علي رغم زندگي در مناطق متفاوت و با ديدگاه مختلف نسبت بـه مسايل آفرينش ، در برخي دستاوردهاي فرهنگي مشترک باشند.
با توجه به مطالب گذشته مي توان گفت بـر اسـاس نگـرش توحيـدي، تمـدن نـوين اسـلامي تمـدني اسـت ايدئولوژيک با مجموعه اي از ساخته ها و اندوخته هاي معنوي و مادي جامعه اسـلامي کـه انسـان را بـه سـوي کمال معنوي و مادي سوق ميدهد بنابراين فرهنگ و تمـدن اسـلامي مجموعـه اي از همـه ي آداب و رسـوم ، اعتقادات و باورها، سنن ، معارف ، علوم اسلامي و ذخاير مشترک مادي و معنوي است که در ميـان ملـت هـاي مسلمان وجود دارد.
» (مطهري، مجموعه آثار، ١٣٩٠ش : ج ١٧، ص ٢٨١) از طرفي ديگر با توجه به قرائني که از قرآن کريم و از نص احاديث قطعي اسلامي ميتوان استنباط کرد و بـا نظر به مسلمات فقه و تاريخ اسلامي، مقصود از امر به معروف و نهي از منکر تنها امـر و نهـي لفظـي نيسـت ، بلکه مقصود استفاده کردن از هر وسيله مشروع براي پيشبرد هدف هاي اسلامي است .
» (مطهري، مجموعه آثار، ١٣٩٠ش : ج ٢، ص ١٧٢) به نظر شهيد مطهري يکي از رکن هاي لازم براي تشکيل هر تمدن احترام به عهد و پيمـان اسـت ، چـرا کـه عدم رعايت عهد و پيمان جامعه را به سمت حرج و مرج ، بي اعتمادي و افول سوق مي دهد و چنـين جامعـه اي نمي تواند سازنده ي تمدن باشد.