چکیده:
تحلیل ساختگرا با ارزیابی سطوح درون ماندگار متن امکان دستیابی به برداشتی جدید را بر اساس نظام حاکم بر متن فراهم میکند این شاخه از تحلیل میتواند در کنار دانشهای دیگر زبانشناسی جایگاه ویژهای برای مطالعات قرآنی به خود اختصاص دهد. بررسی ساختاری سورههای قرآن و تبیین آن بر اساس دوگانگیهای ساختی از روابط همنشینی و جانشینی مسئله پژوهش حاضر است. ازاینرو نگارندگان درصددند تا با روش توصیفی- تحلیلی و بر اساس مفاهیم نظری فردیناند د سوسور به کشف تقابلهای معنایی در متن و مناسبات آن درآیات بر محور جانشینی و همنشینی بپردازند. بررسیها نشان میدهد در این سوره مؤلفههای زبانی- معنایی در زنجیرهای خطی و جایگزین شده سبب پیوستگی، تداوم، تنوع و گسترش معنا در محورهای مختلف سوره «الملک» شده است. تقابل میان خالق قادر و مخلوقی مملوک تقابل کلان این سوره است که در زیرمجموعه آن تقابلهای دیگری از قبیل تقابل میان آفریدگان متمرد/کافر و آفریدگان فرمانبردار/ مؤمن و ویژگیها و اوصاف هرکدام، تقابل میان معبود توانا و معبود ناتوان و نیز تقابلهای فرعی مانند تقابل میان مرگ و زندگی، آسمان و زمین در سطوح پایینتر یافت میشود. محورهای چهارگانه معنایی سوره در قالبها و سطوح زبانی متعدد از قبیل، استمرار معنا، تجدد و تجسم تصویری، اسلوب حصر، استفهام انکاری، تکرار و... بازنمایی شده است.
یتیح التحلیل البنايی امکانیه الحصول علی فهم جدید یعتمد علی النظام الذی یحکم النص من خلال تقییم المستویات الداخلیه للنص، ویمکن لهذا الفرع من التحلیل ان یاخذ مکانه خاصه للدراسات القرانیه الی جانب المعارف اللغویه الاخری. ان البحث البنیوی للسور القرانیه وتفسیرها علی اساس الثنايیات البنیویه لعلاقات التعایش والخلافه هو مشکله البحث الحالی. ولذلک یحاول المولفون اکتشاف التناقضات الدلالیه فی النص وعلاقاتها فی الابیات استنادا الی المفاهیم النظریه لفردیناند دی سوسیر مع المنهج الوصفی التحلیلی القايم علی محور التعاقب والتعایش. وتبین التحقیقات ان المکونات اللغویه الدلالیه فی هذه السوره فی سلسله خطیه ومستبدله احدثت استمراریه واستمراریه وتنوع واتساع المعنی فی محاور مختلفه من سوره الملک. ان التناقض بین الخالق القدیر والمخلوق هو التناقض الاساسی فی هذه السوره، حیث توجد تناقضات اخری مثل التناقض بین المخلوقات المتمرده والمخلوقات المطیعه المومنه وخصايص کل منهما وصفاته، التباین بین الاله القوی والاله العاجز، وکذلک التناقضات الفرعیه مثل بین الحیاه والموت، السماء والارض موجوده فی المستویات الادنی. وقد تم تمثیل المحاور الدلالیه الاربعه للسوره فی صیغ ومستویات لغویه متعدده، مثل استمراریه المعنی، والحداثه والتمثیل البصری، واسلوب الحصر، والتساول الانکاری، والتکرار، وغیرها.