چکیده:
پژوهشحاضر با هدف تحلیل گفتمان غزلیات عاشقانه دو شاعر نامدار (سعدی و ابتهاج) از دو دوره زمانی مختلف انجامشده است تا به این وسیله چگونگی بازنمایی جهانبینی موجود در این گفتمان در قالب نظام گذرایی و انواع فرایند و نیز تفاوتها و شباهتهای احتمالی چنین بازنمایی در غزلیات عاشقانه این دو شاعر مشخص گردد. یافتههای پژوهش حاضر نشان میدهد که در پیکره مورد بررسی فرایندهای مادی، رابطهای و ذهنی بیشترین کاربرد را داشتهاند. همچنین سعدی از فرایندهای ذهنی و بیانی بیشتر از ابتهاج استفاده کرده است. درحالیکه کاربرد فرایندهای مادی، وجودی و رفتاری در غزلیات ابتهاج بیشتر مشاهده میشود.
This article aims at analyzing the discourse of love in poems of two prominent Iranian poets namely Sa’di and Ebtehaj in order to investigate how their worldviews are represented in this discourse through transitivity system and process types. Also, the differences and similarities between these two poets in this regard have been studied. The results show that material, relational and mental processes are the most common ones in the corpora analyzed in this article. However mental and verbal processes are more frequent in Sa’die’s poems while in Ebtehaj poems mental, existential and behavioral are more frequent.This shows that comparing to Ebtehaj, Sa'di puts more emphasis on sentiments and mental emotions in order to represent the romantic relationship in his poems, and he creates a more abstract space for his audience; the higher use of verbal process is due to the fact that this poet represents the romantic relationships In the context of the dialogue between the lover and beloved, the inner conversation of the poet, and also the narrative of love. On the other hand, the higher use of the material process in Ebtehajs's poems reflects the dynamic feature of his poems and his emphasis on the real world. Ebtehaj has also tried to represent the physical and emotional behaviors of the lover and beloved through the higher use of behavioral and material processes.
خلاصه ماشینی:
در پژوهش حاضر سعي خواهد شد تا با تحليل سرودههاي دو تن از غزلسرايان بنام فارسيزبان (سعدي و ابتهاج) از دو دوره زماني مختلف ويژگيهاي گفتماني غزليات عاشقانه با استفاده از دستور نقش گراي نظاممند هليدي تجربي اين سرودهها مشخص گردند.
به منظور تحليل گفتمان غزليات عاشقانه در اين مقاله ٢٠ غزل عاشقانه از سعدي و ابتهاج به روش تصادفي انتخاب شدند و با هدف پيبردن به چگونگي بازنمايي جهانبيني موجود در اين گفتمان و نيز تشخيص شباهت ها و تفاوتهاي احتمالي سرودههاي اين دو شاعر با استفاده از ابزارهاي موجود در نظام گذرايي (طبقه بندي و بسامد رخداد انواع فرايند) فرانقش تجربي مورد تحليل و مقايسه قرار گرفتند.
دستور نقش گراي نظاممند هليدي در پژوهش هاي انتقادي نيز کاربرد عمدهاي داشته است نظير محبيتبار (١٣٨٩) که در پاياننامه خود تحليل انتقادي گفتمان دفاع مقدس در اشعار قيصر امين پور را مورد پژوهش قرار داده است .
نوع فرايند بسامد رخداد فرايند مادي ٢١٩ فرايند ذهني ٥٢ فرايند رابطه اي ١٤٢ فرايند بياني ٣٩ فرايند رفتاري ١٦ فرايند وجودي ٤١ مجموع فرايندها ٥٠٩ جدول ١- فراواني رخداد انواع فرايند در پيکره غزليات عاشقانه سعدي و ابتهاج چنانچه در جدول ١- مشاهده ميشود در مجوع ٥٠٩ بند مورد تحليل قرار گرفته است .
به منظور تحليل جداگانه و مقايسه نظام گذرايي در گفتمان غزليات عاشقانه سعدي و ابتهاج فراواني و درصد رخداد انواع فرايند در اشعار هر يک از اين شاعران در جدولهاي مجزا ارائه شده است .
مقايسه نتايج به دست آمده از تحليل نظام گذرايي اشعار سعدي با ابتهاج نشان داد استفاده از انواع فرايند در بين اين دو شاعر شباهت هاي زيادي با يکديگر دارد.