چکیده:
در این پژوهش حذف حروف اضافه در گروههای حرف اضافه در زبان فارسی بررسی میشود و هدف از انجام آن، توصیف نحوی فرآیند حذف حروف اضافه در چارچوب برنامه کمینهگرا (ردفورد، 2009) است. جایگاههای حذف، عامل حذف و علت دستوری یا غیردستوری بودن حذف در برخی گروههای حرف اضافهای نسبت به دیگر گروهها، موضوعات عمده بررسی شده در این تحقیق هستند. این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی و روش تحقیق به صورت کتابخانهای و داده بنیاد است (دادهها از منابع گفتاری و نوشتاری فارسی محاورهایِ معاصر گردآوری شدهاند). نتایج تحقیق حاکی از آن است که حضور حروف اضافه در زبان فارسی بسته به نوع فعل و ظرفیت آن (لازم/متعدی بودن)، نحوه همنشینشدن فعل و موضوعها، نقش دستوری گروه حرف اضافه، و برخی مشخصههای معناییِ حروف اضافه در برخی جایگاهها اختیاری است و حذف آنها منجر به غیردستوری شدن جملات نمیشود و در سایر جایگاهها، حذف آنها غیرممکن و منجر به نادستوری شدن جملات میگردد. از جمله مواردی که معمولاًحرف اضافه حذف میشود عبارتند از الف) عملکرد فرآیند انضمام، ب) تشکیل مفعول نشانه اضافهای، پ) حذف به قرینه لفظی، ت) ساخت افعال گروهی، ث) ساخت حروف اضافه مرکب، و ج) در برخی گروههای حرف اضافهای.
This research aims to study and to describe syntactically the preposition deletion in the prepositional Phrases in Modern Persian, based on Minimalism Syntax. The most fundamental axis of the research are to scrutinize the positions of preposition deletion, reasons for preposition deletion, and grammaticality of the sentences with deleted prepositions. The results show that the presence of the prepositions in Persian is dependent on the type of verb (valency/Transitivity), the relationships between the verb and it’s arguments, the grammatical roles and some semantic features, and in some cases can be optional. So the preposition deletion in some positions doesn’t make the sentence ungrammatical. Some of these positions and cases are as follows: 1- incorporation operation, 2- indirect object position, 3- Ellipsis due to previous repetition. 4- phrasal verbs, 5- complex prepositions, and 6- some prepositional phrases.
خلاصه ماشینی:
مسئله اصلي اين پژوهش اين است که در زبان فارسي گفتاري بسياري از گروههاي حرف اضافه اي، ديگر با حرف اضافي خود پديدار نميگردند، از ديدگاه اول ميتوان آنها را صرفا مورد حذف از نوع گفتمان در نظر گرفت اما با نگاهي دقيق تر مشاهده ميگردد که همه حرفهاي اضافه در همه گروههاي اضافي نميتوانند تحت تاثير اين فرآيند قرار گيرند، از طرف ديگر با در نظر گرفتن رويکرد دستور زايشي به ويژه در چارچوب کمينه گرايي، امکان وجود گروهي بدون اينکه هسته آن گروه بروز واجي داشته باشد مطرح است .
1- Null آنچه در اين تحقيق مطرح است اين است که کدام حروف اضافه شامل چنين حذفي ميگردند؟ و کدام گروههاي حرفاضافه اي اجازه چنين حذفي را ميدهند؟ و در نهايت اين حذف را چگونه ميتوان در چارچوب کمينه گرايي تبيين نمود؟ مهمترين جايگاههاي حذف حروف اضافه کدامند؟ ٢- پيشينه پژوهش در اين بخش ابتدا شرح مختصري در باب مطالعات حروف اضافه از ديدگاه دستور سنتي و سپس برخي پژوهش هاي معاصر انجام شده در باب اين عناصر و دسته بندي آنها در زبان فارسي ارائه ميشود.
يکي از معدود کارهاي انجام گرفته درباره گروه حرف اضافه اي در فارسي، پژوهش زارع و نعمت زاده (١٣٩١) است که کاربرد حروف اضافه زبان فارسي در گفتار روزمره کودکان اوتيست را بررسي کردند و بر پايه يافته هاي دراير٢ (١٩٩١)، و اسونانيس (٢٠٠٦) به طبقه بندي و تحليل حروف اضافه پرداختند.
Syntactic Theory and the Structure of English: A Minimalist Approach, Cambridge: Cambridge University Press.