چکیده:
در آیه مباهله - 61 آل عمران، خداوند متعال از علی بن ابیطالب (ع) به عنوان نفس رسول خاتم (ص) یاد کرده است. بررسی تاریخی و روایی در منابع شیعه و اهل سنت، مشخص میکند که عبارت "انفسنا " صرفا به شخص حضرت علی (ع) تعلق دارد و در این خصوص اختلافی در بین فریقین وجود ندارد. از منظر کلامی آیه شریفه دلیلی بر ولایت معنوی و سیاسی آن حضرت (ع) دانسته شده است. چنان که به لحاظ فلسفی این واژه بر نوع خاصی از قرب و نزدیکی بین رسول اکرم (ص) و امیرمومنان (ع) دلالت دارد. به نظر میرسد از منظر عرفانی، واژه مذکور اشاره به حقیقتی ملکوتی و بسیار عالی دارد که از آن به نفس واحد تعبیر میگردد. کلام نورانی امام رضا (ع) که آیه مباهله را برترین فضیلت علی (ع) میداند همچون مصباحی بر لزوم بررسی و دقت بیشتر و از ابعاد گوناگون در این واژه فرا میخواند. پژوهش پیش رو به روش تحلیلی میکوشد تا با رهیافتی عرفانی که به نظر میرسد در بر دارنده عالیترین افق معنایی در این خصوص است ابعادی از این حقیقت متعالی را به لحاظ وجودی و ملکوتی تبیین و تکملهای بر گزارشهای تاریخی، تبیینهای کلامی و معنا شناسیهای فلسفی ذیل این اصطلاح باشد.
In mobahele verse- 61 of Al-Imran, Almighty God has mentioned Ali Ibn Abi Taleb (PBUH) as the Nafs of the Last Messenger of Allah (PBUH). Historical and narrative research in Shia and Sunni sources clears that the phrase "Anfosana" belongs only to the majesty Ali (PBUH) and there is no discord between two parties about that. From the theological point of view, the honorable verse is considered as a proof of the spiritual and political Vehayat of him. Philosophically, this word indicates a special type of closeness between the Holy Prophet (PBUH) and the Commander of the Faithfuls (PBUH). From a mystical point of view, it seems that this word refers to a divine and very excellent truth that is interpreted as a "Nafse Vahed". The luminous speech of Imam Reza (PBUH), which declares the verse of Mobahele the best superiority of Ali (PBUH), like a light, calls the need to investigate and be more precise on different aspects of this word.