چکیده:
هر نوشتهای به ویژه مقالات دائرهالمعارفی تخصصی، نیازمند پژوهش و گردآوری
اطلاعات است. نوآوری، دقت و جامعیت مقاله به وسعت و دقت اطلاعات گردآوری شده بستگی
دارد، و از این روی، مرکز دائرهالمعارف علوم عقلی اسلامی واحدی با عنوان پروندة
علمی تأسیس کرده است.
پروندة علمی به معنای خاص آن عبارت است از فهرست و تصاویر متون منابع معتبر که در
خصوص مدخل مصوب دائرهالمعارفی با شیوة خاص تهیه شده تا نویسنده را از جستوجو و
مراجعه به منابع بینیاز سازد.
تاریخچة تشکیل پروندة علمی به سالهای اخیر بازمیگردد، و این کار از ابتکارات
دانشمندان حوزة علوم انسانی در ایران اسلامی است.
واحد پروندة علمی مرکز دائرهالمعارف علوم عقلی اسلامی در سال 1380 شمسی به صورت
رسمی آغاز به کار کرده و برای همة مدخلهای مصوب منطق پرونده تشکیل داده است. این
کار برای دیگر رشتهها نیز آغاز شده است.
این واحد برای افزایش سرعت و دقت کار، روشهای جدید ی را به کار بسته است و از
هرگونه انتقاد و پیشنهاد جامعة علمی استقبال میکند.
خلاصه ماشینی:
"اجزای پروندة علمی پروندة علمی در مرکز دائرهالمعارف صرفا کپیبرداری از منابع و گردآوری اطلاعات نیست، بلکه اجزای مهم دیگری نیز دارد که هر کدام پاسخگوی یک نیاز محوری در چرخة تدوین مقاله است: الف) فرم معرفی مدخل: وجود همة مطالب مربوط به مدخل و نبود مطالب نامربوط به آن در پروندة علمی، یکی از امتیازات اصلی پروندة علمی است، و از سوی دیگر، تشخیص حد و مرز یک مدخل، و اینکه محقق تشکیل دهنده، کدام مطالب را در پرونده کپی کند و کدام مطالب را کپی نکند کار بسیار مهمی است.
این روش مزایایی دارد؛ ازجمله صرفهجویی در کپیبرداری و وقت نویسندة مقاله؛ اما از لحاظ اتقان و ضریب اطمینان ضعیف است؛ زیرا: اولا، برای محقق تشکیلدهنده دشوار است که مطالب تمام منابع پیشین را به خاطر بسپارد و تکرار آن را تشخیص دهد؛ ثانیا، در مواردی، اندک تغییری در لفظ موجب تغییر معنایی میشود، و چه بسا این تغییر اندک از چشم محقق تشکیلدهنده پنهان بماند، و در نتیجه کپی آن را نیاورد؛ ثالثا، وجود عینی مطالب منابع موجب اطمینان بیشتر مقالهنویس میشود؛ رابعا، یکی از رسالتهای پروندة علمی بینیاز ساختن نویسندگان از مراجعه به کتابخانه و منابع است، و در مواردی ممکن است نویسنده به مطالب منابعی نیاز داشته باشد که به سبب تکرار حذف شده باشند؛ خامسا، گاهی یک مدخل دهها ضمنی و نمایه و مترادف دارد که ممکن است هر منبعی تأمین کنندة برخی از این اصطلاحات باشد و از یک معنا چند گونه تعبیر و اصطلاح بیاورد."