چکیده:
بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی از مهمترین سیاستها و تدابیر مقام معظم رهبری(مدظله العالی) در حرکت پیش روی انقلاب اسلامی است که نظام تعلیموتربیت در تحقق افق ترسیمشده آن، نقش مهم و اساسی دارد؛ ازاینرو، هدف پژوهش حاضر شناسایی شاخصهای مطلوب نظام راهنمایی و مشاورۀ آموزشوپرورش در افق تمدنی بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی بود. پژوهش حاضر با هدف توسعهای، پژوهشی کیفی و توصیفی از نوع تحلیلیـ استنباطی است. روش گردآوری دادهها، مطالعات اسنادی و ابزار پژوهش، فیشبرداری بود. نمونۀ مورد مطالعه برای احصاء شاخصها، تمامخوانی متن سند بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی بود. برای احصاء شاخصهای توصیفیـ تفسیری از دیدگاه 4 متخصص راهنمایی و مشاورۀ تحصیلی که سابقۀ فعالیت در آموزشوپرورش داشتند، استفاده شد و در حوزۀ سیاستهای جهتدهنده از بیانات امام خامنهای(مدظلهالعالی) مصداقیابیگردید. محققان برای تحلیل دادهها، از روش تحلیل محتوا استفاده کردند. در این پژوهش، براساس خوانش دقیق و کامل متن بیانیه گام دوم، احصاء و کدگذاری دادهها انجام شد. در مرحلۀ اول، مؤلفهها، احصاء و در مرحلۀ دوم، طبقهبندی مؤلفهها و دستیابی به مقولههای اصلی صورت گرفت. در مرحلۀ اول 33 مؤلفه شناسایی شد که در دو طبقۀ شاخصهای مرتبط با نظام راهنمایی و مشاوره و بایستهها و سیاستهای جهتدهندۀ نظام راهنمایی و مشاوره قرار گرفتند. در مرحلۀ دوم ، نظام راهنمایی و مشاوره حائز شش مقولۀ اصلی پرورشدهنده، کمککننده، شناساگر (آیندهسازی)، معنویتمحور، تمهیدگر و ارائهدهندۀ خدمات تخصصی شد و بایستهها و سیاستهای کلان و جهتدهنده به نظام راهنمایی و مشاوره در قالب پنج مقولۀ اصلی تأمینکننده و تضمینکننده، تعمیقبخش و نهادینهساز، جامعهپرداز، مروج و گفتمانساز و تبدیلکننده طبقهبندی شدند. نتایج پژوهش حاضر در حوزۀ تدوین الگوهای مورد نیاز آموزشوپرورش در جهت پاسخگویی به نیازهای روز کشور و حرکت تمدنی انقلاب اسلامی در حوزۀ راهنمایی و مشاوره، میتواند مورد استفادۀ متخصصان و متولیان این بخش از خدمات باشد.
The statement of the second step of the Islamic Revolution is one of the most important policies and measures of Ayatollah Khamenei in moving forward with the Islamic Revolution, and the education system plays an important and essential role in realizing its horizon. Therefore, the aim of the current research was to identify the desirable indicators of the educational guidance and counseling system in the civilizational horizon of the declaration of the second step of the Islamic Revolution. The current research is a qualitative and descriptive research of an analytical and inferential type with the purpose of development. The method of data collection was documentary studies and the research tool was surveying. The studied example for calculating the indicators was reading the entire text of the second step statement document of the Islamic Revolution. For the calculation of descriptive-interpretive indicators, the point of view of 4 educational guidance and counseling specialists who had a history of working in education was used, and in the field of directional policies, Ayatollah Khamenei's statements were exemplified. The researchers used the content analysis method to analyze the data. In this research, based on the accurate and complete reading of the text of the statement of the second step, the data were counted and coded. In the first stage, the components were counted and in the second stage, the components were classified and the main categories were obtained. In the first stage, 33 components were identified, which were placed in two categories of indicators related to the guidance and counseling system and the requirements and guiding policies of the guidance and counseling system. In the second stage, the guidance and counseling system has six main categories of nurturer, helper, identifier (future-making), spirituality-oriented, preparer and provider of specialized services, and the requirements and policies of the guidance and counseling system in the form of five main categories of provider and They were classified as guaranteeing, deepening and institutionalizing, socializing, promoting and transforming discourse. The results of the present research in the field of developing the required models of education in order to respond to the needs of the country and the civilizational movement of the Islamic Revolution in the field of guidance and counseling, can be used by specialists and trustees of this sector of services.
خلاصه ماشینی:
با دقت به مفاهیم و گزارههای کلیدی و تأکیدی الگوهای راهنمایی، متوجه میشویم که یک الگوی مطلوب از فعالیتهای راهنمایی و مشاوره در مدارس، باید حائز ویژگیها و خصائصی باشد که بهصورتِ توأمان و همآیندی، متضمن دستیابی به مطلوبیتهای فردی متربیان، مطلوبیتهای نهادی آموزشوپرورش و مطلوبیتهای اجتماعی جامعه باشد؛ ازاینرو، توجه به مطالب فوق نشان میدهد که نظام تعلیموتربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران بهعنوانِ یکی از مهمترین مجاری و خاستگاههای تأثیرگذار بر تحقق تمدن نوین اسلامی، اعم از وجوه نرمافزاری و سختافزاری در زیرنظامهای خودش، نیازمند بازسازی و ساخت درونی مجدد از حیث واجد خصائص مرتبط با تمدنسازی و جامعهپردازی و نه جامعهپذیری است.
براساسِ جدول فوق، نظام راهنمایی و مشاوره در افق تحقق تمدن نوین اسلامی حائز 26 مؤلفه است که میتوان آنها را در 6 مقولۀ پرورشدهندۀ انگیزۀ متربیان، امید و تفکر مثبت متربیان، نسل پژوهنده و دوستدار دانش، مسئولیتپذیری، عزت نفس متربیان، بالا بردن حکمت در تربیت متربیان، علاقهمندی به کسب دانش در متربیان، مواجهۀ قوی با الگوی سبک زندگی غربی، توجه به ارزشهای فرهنگی زیستبوم کشور در ساخت سبک زندگی و در 7 مؤلفه مربوط به بایستهها و سیاستهای کلان و جهتدهندۀ خردهنظام راهنمایی و مشاوره شامل عدالت آموزشی، اولویت بودن تربیت جهادی، اخلاقی و معنوی؛ فرهنگفرهیختگی و نخبهپروری، نظریه نظام انقلابی؛ ملت دوستدار دانش و علم؛ جهاد علمی؛ تبدیل نهاد تعلیموتربیت به یک حلقۀ میانی بین حاکمیت و ملت؛ شناسایی شدند و برای هرکدام از این خصیصهها، شاخصهای توصیفیـ تفسیری برگرفته از نظرات و دیدگاههای متخصصان (خردهنظام راهنمایی و مشاوره) و بیانات امام خامنهای(مدظلهالعالی) (بایستهها و سیاستهای کلان و جهتدهندۀ خردهنظام راهنمایی و مشاوره)، تعیین شد.