چکیده:
ربط و نسبت دو مقوله دین و پیشگیری از انحرافات اجتماعی هم برای کسانی که دغدغة دین و اجتماع دارند به خصوص آنان که در جامعه دینی زندگی میکنند، از اهمیت زیادی برخوردار می باشد، اینکه دین در این زمینه چه وظیفه ای دارد و از چه ظرفیتهای و کارکردهای در قبال این موضوع برخوردار است و اینکه انحرافات اجتماعی چه جایگاهی دارند و چه نسبتی میان آنها و گناه شرعی و انحرافات اخلاقی برقرار است، در این نوشتار به اختصار مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. لازم به ذکر است هر چند چاره جویی برای انحرافات اجتماعی ـ که با گناه فقهی و اخلاقی نسبت عموم و خصوص من وجه دارد ـ لزوما و در همه موارد نمیباید از منظر دینی پی جویی شود و علوم تربیتی و تدبیرهای حکومتی بیشترین مسئولیت را در این زمینه دارد، اما دین به ویژه دین همه جانبه نگر، معنوی و اجتماعی اسلام، اگر به خوبی فهم و تطبیق شود، میتواند نقش تعیین کننده ـ به ویژه در مرحله پیشگیری و واکسینه نمودن ـ ایفا نماید. مفاد تعالیم دینی، اعم از نظم، انضباط، محدودیتهای سازنده و جهت دار و مایههای عمیق معنوی ادیان به ویژه در دین اسلام، بخشی از توانمندیهای دین است که در همة زمینههای فردی و اجتماعی و از جمله در مقابله با انحرافات اجتماعی بکار میآید.
خلاصه ماشینی:
"این وضعیت اسفبار هر چند ممکن است، پیش بیاید، اما باید توجه داشت که چنین وضعیتی برای شمار محدودی از انسانها رخ میدهد، یعنی بسیار اندک هستند کسانی که آنقدر در گناه و انحراف فرو رفته باشند که طبیعت سالم آغازین آنان جای خود را به طبیعت ثانوی منحرف داده باشد و دیگر امکان برگشت از آنان سلب شده باشد، در هر حال، این اقلیت کم شمار نیز اگر به هر صورتی به نیکیها بگرایند و در پی بازگشت برآیند، حتما با رحمت و رأفت الهی روبرو خواهند شد.
بدین جهت اسلام در کنار عنصر انذار، بیم دادن و ترساندن که میتواند ریشه و خاستگاه گناه و انحراف را بسوزاند، تأکید و ترغیب به ثواب آخرت و نیکبختی دنیا نموده است، لذا از یک سو تأکید همة ادیان بر خانواده به عنوان هستة اصلی اجتماع که از گروههای اولیة اجتماعی است روشن میگردد، زیرا در صورت بسامان و برقرار بودن، راه را بر بسیاری از انحرافات میبندد و از سوی دیگر آیینهای مذهبی جمعی، نظارت همگانی، مسئولیت جمعی، فراخوانی دین به همیاری بر کار نیک، پرهیز از هر نوع مساعدتی در کار خلاف و دهها آموزة دینی دیگری که در همة ادیان وجود دارند و در اسلام، به نحو کاملتر و جامعتری حضور دارند، هر کدام میتوانند در برابر انحرافات اجتماعی نقشی بازدارنده را ایفا نمایند."