چکیده:
الگوی بررسی زبان حماسی معیار که بر دو پایۀ نظریات «نقد جدید» (بهویژه صورتگرایی) و «زبان حماسی معیار» تدوین شده میتواند ابزاری کارآمد برای سنجش و تبیین کارکردهای خاصّ زبان در نوع ادبی حماسه باشد. در این راستا، مقالۀ حاضر، منظومه برزونامه را بر اساس این الگو و در سه لایۀ اصلی زبان، در معرض بررسی قرار داده است. این منظومه در لایۀ اوّل (واژگان، موسیقی، ساختارها و ...)، به زبان حماسی معیار نزدیک و از این نظر، منطبق بر شاخصهای این زبان حماسی است. هنرسازهها در لایۀ دوم اگرچه به اندازۀ زبان حماسی معیار، غنی و خلّاقانه نیستند، ولی کاملاً بر ویژگیهای هنرسازه در متن حماسی انطباق دارند و خواننده میتواند بهراحتی، از خلال این دو لایه از زبان، به محتوا و تفکر موجود در اثر دست یابد. شاخصهای فکری و محتوایی در لایۀ سوم بسیار ضعیف و در مقایسه با زبان حماسی معیار، دچار ضعف و کاستی است. این پژوهش به روش تحلیلی-توصیفی و بر مبنای مطالعات کتابخانهای انجام شده و حجم نمونه در آن پانصد بیت ابتدای منظومۀ برزونامه بوده است.
The method of examining standard epic language, which is based on two theories of new criticism (especially formalism) and standard epic language, can be an efficient tool to measure and explain the specific functions of language in the literary genre of epic. In this regard, the present article has examined the system of Barzonameh based on this model and in the three main layers of the language. This system is close to standard epic language in the first layer (vocabulary, music, structures, etc.) Although the works of art in the second layer are not as rich and creative as the epic language, they are completely consistent with the characteristics of the work of art in the epic text, and the reader can easily reach the content and thinking in the work through these two layers of language. Intellectual and content indicators in the third layer are very weak and compared to standard epic language, it is weak and lacking. This research was carried out by analytical-descriptive method and based on library studies, and the sample size was 500 verse of the poem from the beginning of Barzonameh poetry.
خلاصه ماشینی:
اکنون که بیش از چهار دهه از بررســـی های زبانی در آثار ادبی ما می گذرد، حداقل درمورد شاهنامه ، می توان گفت که زبان این منظومه نه به صورت متمرکز و منسجم ، بلکه به صـورت پراکنده و ذیل عناوینی مانند: دسـتور تاریخی ، سـبک شناسی ، هنجارگریزی و غیر آن ، بررسـی شـده اسـت و اکنون به دلیل دسـترسی پژوهشگران به ویژگی های زبان حماسـی معیار، فرصـتی پیش آمده که با بررسـی انواع حماسـه های بعد از فردوسـی به روشن تر شدن ویژگی های نوع حماسی پرداخته شود.
آخرین مورد از این دست تحقیقات نیز مربوط است به پژوهش رحمانی و همکاران در مقالۀ «ســاختار زبان حماســی در کوش نامه ایرانشــان بن ابی الخیر» (١٣٩٨) درمورد بررســی ویژگی های منظومۀ برزونامه .
در منظومۀ برزونامه ، لحن اثر کاملاً منطبق بر نوع ادبی اســت و اگر از برخی موارد انگشــت شــمار، بگذریم ، باید گفت که لحن این منظومه کاملاً، در خدمت زبان حماسـی اسـت .
اسـتعاره هایی که در برزونامه اسـتفاده شده اند اغلب دارای مشّ بهٌ به هایی هستند که به پهلوانان بازمی گردد و همان ویژگی های استعاره در زبان حماسی را در این منظومه نیز شـاهد هستیم ولی تعداد این استعارات کم است .
The Glory of Writing: A Study of Poetry Music in Ferdowsi’s Shahnameh Based on Rhymes and Radif, Ferdowsi University of Mashhad.
Journal of Persian language and literature of Islamic Azad University-Sanandaj Branch, 11(38), 1-24.
Journal of Research in Persian Language & Literature, 10(24), 143-179.