چکیده:
جنگهای شهری ازدغدغههای بشرمحسوب شدهاند لذا شهرسازی و معماری دفاعی مطابق با اصول
پدافندغیرعامل پاسخی دربرابر این جنگها است از این رو یکی از راههای بسیارموثر برای حفظ جان
شهروندان درمقوله دفاع غیرعامل ایجاد فضاهای امن پناهگاهی برای شرایط اضطراری همگام با ایجاد
فضاهای باعملکرد عادی میباشد اولین نیاز به احداث چنین فضاهایی انتخاب مکان مناسب درمحلت
شهری است که باید مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرارگیرد. با توجه به هزینههای بالی احداث فضاهای
امن پناهگای، احداث فضاهای چند منظوره به نحوی که در زمان صلح به کاربری خاصی تعلق یابند و در
زمان بحران به عنوان فضای امن پناهگای مورد استفاده شوند، امری منطقی و مقرون به صرفه و دارای
اهمیت است. بنابراین تحقیق پیش رو با هدف مکان یابی پناهگاههای عمومی و چند منظوره شهری با
رویکرد پدافند غیرعامل در شهر منطقه ٤٢ شهر تهران بر پایه مطالعات کتابخانهای و اسنادی در قالب
تحقیقات توصیفی -تحلیلی پرداخته است. بدین منظور، ٢ معیار و ٢٥ شاخص موثر بر مکان یابی پناهگاه
های عمومی را شناسایی و از طریق نظرسنجی در قالب مصاحبه مشخص و پرسشنامه از متخصصان و با
استفاده از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP به عنوان یکی از روشهای تصمیمگیری چند معیاره
به تعیین ضرایب اهمیت معیارها پرداخته و در نهایت از طریق همپوشانی لیههای اطلعاتی و اعمال این
ضرایب در نرم افزار Arc GIs، مرجحترین مکانها را متناسب با هدف شناسایی کرده است. نتایج تحقیق
نشان میدهد که از میان معیارهای معرفی شده بالترین رتبه درخصوص معیارهای مکانیابی پناهگاههای
عمومی با رویکرد پدافند غیرعامل مربوط به سازمان فضایی و به ترتیب پس از محیطی-طبیعی، معیار
کالبدی و در نهایت معیار عملکردی قرار دارد.
خلاصه ماشینی:
یافته های تحقیق جدول1- معیارهای مکانیابی پناهگاههای عمومی با رویکرد پدافند غیرعامل (منطقه21 شهر تهران) هدف تصميم, رتبهبندی معیارهای مکانیابی پناهگاههای عمومی با رویکرد پدافند غیرعامل معیارهای اصلی, محیطی-طبیعی, کالبدی, عملکردی, سازمان فضایی معیارهای فرعی, 1- رعایت سطح آبهای زیر زمینی 2- رعایت فاصله نسبت به گسل 3- رعایت حریم 4- رعایت جنس خاک, 1- نزدیک بودن به خطوط ایستگاههای مترو 2- نزدیکی به نقاط آسیبپذیر 3- نزدیکی به معابر اصلی, 1- نزدیکی به کاربریهای واجد نقش پشتیبان 2- استقرار در فاصلهای مناسب از عملکردهای مورد هدف دشمن 3- فاصله مناسب از آتشنشانی و مراکز درمانی 4- فاصله مناسب از مراکز نظامی, 1- نزدیکی به مراکز جاذب جمعیت 2- نزدیکی به محدودههای پرتراکم جمعیتی 3- نزدیکی به شبکههای ارتباطی 4- نزدیکی به سطوح مانند جنگل، مرتع، دریا و ...
2926, دوم باتوجه به جدول بالا و میانگین عوامل، بالاترین رتبه درخصوص معیار محیطی-طبیعی در مکانیابی پناهگاههای عمومی با رویکرد پدافند غیرعامل اختصاص دارد به رعایت فاصله نسبت به گسل و به ترتیب پس از آن رعایت جنس خاک، رعایت حریم و در نهایت رعایت سطح آبهای زیر زمینی قرار دارد.
0571, چهارم باتوجه به جدول بالا و میانگین عوامل، بالاترین رتبه درخصوص معیار عملکردی در مکانیابی پناهگاههای عمومی با رویکرد پدافند غیرعامل اختصاص دارد به استقرار در فاصلهای مناسب از عملکردهای مورد هدف دشمن و به ترتیب پس از آن نزدیکی به کاربریهای واجد نقش پشتیبان، فاصله مناسب از آتشنشانی و مراکز درمانی و در نهایت فاصله مناسب از مراکز نظامی قرار دارد.