چکیده:
بر اساس گزارش مجمع شرکت های تولیدکننده گاز، ایران با 34 تریلیون مترمکعب ذخیره اثبات شده (ذخایر اثبات شده یا P1 به ذخایری با احتمال بیش از 90 درصد اطلاق می شود) گاز پس از روسیه بیشترین ذخایر گازی دنیا (حدود 16 درصد از مجموع کل ذخایر اثبات شده جهان) را در اختیار دارد (مجمع کشورهای تولیدکننده گاز، 2022). با اتکا به همین منبع عظیم، برداشت و تولید از ذخایر گازی در دستور کار قرار گرفت. با آغاز بهره برداری از میدان گازی پارس جنوبی در دهه 1370، اکنون گاز به عنوان مهم ترین حامل انرژی در کشور شناخته می شود و قریب به 75 درصد از سبد انرژی کشور را به خود اختصاص داده است. توسعه صنعت گاز وابستگی به سوخت مایع را کاهش داده و از منافع ایران در میدان مشترک با قطر حراست کرده، اما عرضه گاز جهت مصرف داخلی بوده و در بخش مصرف کنترل و محدودیتی اعمال نشده است. افت فشار میدان پارس جنوبی و روند صعودی مصرف، چالشی جدی برای تامین گاز پیش روی کشور قرار داده است. متاسفانه در 5 سال گذشته، سرمایه گذاری مناسبی در نگهداشت و توسعه تولید گاز ایران صورت نگرفته است و با کاهش دست کم روزانه حدود 30 میلیون مترمکعب تولید (معادل یک فاز پارس جنوبی) در هر سال مواجه هستیم. در فصل سرد، افزایش تقاضای بخش خانگی موجب اعمال قطعی در بخش صنعت، کاهش صادرات یا افزایش مصرف نفت کوره به عنوان سوخت نیروگاه ها می شود. متاسفانه امروز نه تنها نمی توان به صادرات گاز فکر کرد، بلکه با افزایش روزافزون مصرف با توجه به قیمت های نسبتا رایگان گاز، خطر تبدیل شدن به واردکننده گاز برای تامین انرژی کشور در فصل سرد، کشور را تهدید می کند. اتخاذ سیاست هایی برای افزایش تولید، کنترل مصرف و سرمایه گذاری بر منابع انرژی جایگزین با بهره گیری از ظرفیت های یکتای ایران در انرژی های تجدیدپذیر، از اولویت های مهم برای تامین امنیت انرژی در کشور است.
خلاصه ماشینی:
بحران جدید گاز ایران؛ چرایی و دلالتهای امنیت اقتصادی آن صابر پناهی شکوه 1 چکیده بر اساس گزارش مجمع شرکتهای تولیدکننده گاز2، ایران با 34 تریلیون مترمکعب ذخیره اثباتشده (ذخایر اثباتشده یا P1 به ذخایری با احتمال بیش از 90 درصد اطلاق میشود) گاز پس از روسیه بیشترین ذخایر گازی دنیا (حدود 16 درصد از مجموع کل ذخایر اثباتشده جهان) را در اختیار دارد (مجمع کشورهای تولیدکننده گاز، 2022).
متأسفانه در 5 سال گذشته، سرمایهگذاری مناسبی در نگهداشت و توسعه تولید گاز ایران صورت نگرفته است و با کاهش دستکم روزانه حدود 30 میلیون مترمکعب تولید (معادل یک فاز پارس جنوبی) در هر سال مواجه هستیم.
این میزان گاز در کشور، Natural Gas 12900 میلیارد ریال فروخته میشود درحالیکه در صورت صادرات حتی با نازلترین قیمت (که قیمت صادرات ایران به عراق و حدود 43 سنت است)، 6890 میلیون دلار ارزآوری برای کشور حاصل میشد.
این در حالی است که به گفته مشکینفام، مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس، فشار مخزن گازی پارس جنوبی که 75 درصد گاز مصرفی کشور را تأمین میکند، از سال 1404 رو به کاهش میگذارد و سالانه با افت فشاری حدود 7 بار مواجه میشود.
در سند تراز تولید و مصرف گاز طبیعی در کشور، پیشبینی شده است کشور تا سال 1420، با کسری 579 میلیون مترمکعب مواجه و ناچار به واردکننده گاز تبدیل میشود.
بر اساس برنامههای وزارت نفت، برای افزایش تولید نفت و گاز تا سال 1408، حدود 160 میلیارد دلار سرمایهگذاری نیاز است.