چکیده:
این مقاله نوشتاری موجز در زمینه مکاتب و نظریات مهمی است که در حیطه فرا اخلاق مطرحند و هدف عمده آن، ارائه تصویری روشن از جایگاه هر یک از این نظریات
است.
منابع مورد استفاده در تألیف این مقاله، مقالات برگزیدهای از دائرةالمعارف فلسفی روتلج است که نویسندگان آنها غالبا در زمینه موضوع مورد بررسی مقاله،
صاحبنظرند.
در این مقاله، مباحث عمده فرا اخلاقی به چهار بخش معناشناختی، معرفتشناختی، وجودشناختی و روانشناختی تقسیم شدهاند.
در بخش مسائل معناشناختی، اقسام «نظریات توصیفی» و «غیر توصیفی» فرا اخلاق مطرح گردیدهاند. در بخش مسائل معرفتشناختی، به طرح دو مکتب
«شناختگرایی» و «غیر شناختگرایی اخلاقی» و در بخش مسائل وجودشناختی، به دیدگاههای «واقعگرایانه» و «غیر واقعگرایانه» در اخلاق پرداخته شده است. «رابطه الزام و
انگیزش اخلاقی» و «مبحث آزادی اراده»، دو مبحث عمدهای هستند که در حیطه مسائل روانشناختی مورد بررسی قرار گرفتهاند. در پایان، در قالب بررسی دو مکتب
«واقعگرایی» و «غیر شناختگرایی» و تقابل این دو با یکدیگر، جمعبندی کلی از مطالب صورت گرفته است.
خلاصه ماشینی:
"(42) ام چه چیز موجب شده است که گروهی با وجود پذیرفتن شناختهای غیر اخلاقی، منکر شناخت شوند؟ موضع اساسی غیر شناختگرایان این است که احکام اخلاقی منعکسکننده ترجیحات یا آرزوهای کسانی هستند که به آنها حکم میکنند، اما به هیچ وجه اظهارکننده احکام نیستند.
اما با وجود آنکه واقعیات اخلاقی در هر حال به افراد و اعمال آنها مربوطند و نمیتوانند کاملا از ما مستقل باشند، پس این قید «استقلال» به چه معناست؟ میتوان گفت: در «واقعگرایی»، دو نوع استقلال از هم قابل تفکیک هستند: «استقلال از ادراک انسان» و «استقلال از واکنشهای عاطفی او».
بعضی از شناختگرایان نیز معتقدند که اگر باور به الزامات را بدون انگیزش فاعل در نظر بگیریم، ماهیت راهنمای عمل بودن اخلاق، زیر سؤال میرود؛ چرا که در اینجا این باور اخلاقی صرفا باور به یک الزام اعتقادی است، نه الزام عملی و حال آنکه حکم اخلاقی ضرورتا الزامی عملی ایجاد میکند.
آنچه در حیطه مباحث اخلاقی مورد توجه قرار دارد، رابطه هر یک از این دو طرف با مسؤولیت اخلاقی (81) است؛ چرا که مبنای اخلاق و همینطور سرزنش یا تحسین اخلاقی آن است که فرد را در قبال عمل خود مسؤول بدانیم و شرط لازم مسؤولیت اخلاقی، اختیار و آزادی عامل است، به گونهای که به نظر میرسد اگر فرد عملی را بدون اختیار انجام دهد نه سزاوار تحسین است، نه مستوجب سرزنش.
در زمینه انگیزه، غیر شناختگرایان با پذیرش نظریه «باور ـ میل» طرفدار درونگرایی هستند؛ به این معنا که معتقدند، ترکیبی از دیدگاهی اخلاقی و باورهای مناسب با آن برای فراهم کردن دلیل عمل کافی است."