چکیده:
هدف-خودتزیینی نمادی از باور و ارزشهای یک جامعه است که امروزه با تغییر حکومت سنتی به مدرن در ایران تغییرات گستردهای را تجربه کردهاست، اگرچه امروزه مدگرایی یکی از مهمترین پدیدههای اجتماعی به شمار میآید و پوشش به مثابۀ بدن دوم در تولید و بازتولید هویت نقش دارد اما از دیرباز افراد برای اعلان تعلق یا گسست خود نسبت به ارزشهای جمعی، سنت، تاریخ و دین از آن بهره میبردن.روش شناسی-از همین روی در این پژوهش تلاش شد تا با روش تحقیق تحلیلی- توصیفی و رویکردی کیفی و با مطالعۀ میدانی مردمنگارانه ( مصاحبه و مشاهده مشارکتی) و همچنین با بهرهمندی از ادبیات نظری انسانشناسی زیباییشناسی بومی، به واکاوی مولفههای زیبایی در خودتزیینی زنان و رابطۀ آن با ارزشهای جمعی عشایر عرب کتی به عنوان بزرگترین عشایر عرب تهران ساکن در روستای حصار بالای ورامین پرداخته شود. پرسش اصلی مطروحه: زیبایی و زشتی در خودتزیینی زنان عشایر عرب کتی روستای حصاربالای ورامین تابع چه مولفههایی است؟یافته ها-یافتهها نشان میدهد که ارزشهای جمعی و باورهای دینی دو مولفۀ اصلی در شکلگیری زیبایی و زشتی پوشش زنانه است، بطوری که زیبایی و زشتی دو بعد مادی و معنوی دارد که زیبایی معنوی بر زیبایی مادی ارجح است و زشتی«مِجیبِر» زمانی پدید میآید که فرد در خودتزیینی از ملاکها و ارزشهای مادی و معنوی جمعی پیروی نکند و متقابلا زیبایی «زِین» زمانی پدید میآید که تابع ارزشهای جمعی و باورهای دینی است و در خودتزیینی زنانه، مولفههایی همچون سن افراد، جایگاه اجتماعی (تاهل یا تجرد)، اقتصادی، ایدئولوژی، ارزش و ضد ارزش در دین (گناه، ثواب، محرم و نامحرم) لحاظ شده و بر رنگ، شکل و جنس پوشش تاثیر میگذارد بطور مثال فراخی«واسِعَه» پوشیدگی اندام «سِتر» (تنگ و بدننما نبودن)، بلندی«طَویل»، رنگ خنثی در اجتماع، رنگ مناسب سن افراد« حَسَب الحَیاه» و جنس طبیعی (غیر طبیعی) است که در نهایت مولفههای زیبایی در پوشش زنانه همسو با ارزشهای جمعی و دینی است که به دو دسته اصلی سنگین« ثَقیل» و سبک «خَفیف» تقسیم میشود و اغلب زنان این روستا تلاش میکنند تا خودتزیینیشان در حیطۀ خودتزیینی ثقیل قرار گیرد و آنان را«زن زیبای مقبول» بدانند.
Purpose-In this research, an attempt was made to analyze the factors affecting the beauty and ugliness of the self-decoration of the women of the Arab nomads of Keti, as the largest Arab nomads of Tehran, living in the village of Hesar Balai, with an analytical-descriptive research method and a qualitative approach and with an ethnographic field study (interview and participatory observation).Methodology-Let's talk about Varamin and use the theoretical literature of anthropology and local aesthetics to add to the richness of the material. In fact, the main question is that the beauty and ugliness of the self-adornment of the Arab nomadic women's clothing of Koti in the village of Hesarbalai in Varamin is subject to what components?Findings-The findings show that collective values (the result of lived experience throughout history) and religious beliefs are the two main components in the formation of the beauty and ugliness of self-decoration of women's clothing, and women's beauty and ugliness have two material and spiritual dimensions, and among the Arab tribes, most of the beauty is "zain". Spirituality is preferable to material beauty, and "mojer" ugliness appears when a person deviates from collective and religious values in self-decoration, and in return, beauty is defined by subordination to these two components.The self-decoration of women's clothing expresses people's age, social status (marriage or celibacy), economic status, ideological and religious affiliations (sin/reward, mahram/non-mahram), and these components are objectified in clothing through color, shape, and gender