چکیده:
برای انجام این پژوهش 4 منطقه (در قسمتهای شمال، جنوب،
غرب و شرق) از مناطق 20 گانه آموزش و پرورش شهر تهران در
سال تحصیلی 83ـ 82 با استفاده از نمونهگیری خوشهای به عنوان
نمونه تحقیق انتخاب شدند. از بین مناطق یادشده تعداد 609
دانشآموز دختر در پایههای تحصیلی مختلف (اول تا سوم) به
پرسشنامه نگرشسنج پاسخ گفتند. هدف از تحقیق مزبور این بود
که علاوه بر پدیده نگرش مذهبی، به بررسی رابطه وضعیت
اقتصادی، پایه تحصیلی، میزان تحصیلات والدین، و الگوهای
مورد ارائه با نگرش مذهبی نیز پرداخته شود.
در بخش شیوههای آماری از آمار توصیفی و استنباطی (T
وابسته و تحلیل واریانس یکطرفه ANOVA) تجزیه و تحلیل
استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده تفاوت معناداری بین
پایههای تحصیلی و نگرش مذهبی، وضعیت اقتصادی خانواده و
نگرش مذهبی، الگوهای مورد ارائه، میزان سواد والدین و دو نوع
نگرش ذهنی و عملی مشاهده شد. بدین صورت که دانشآموزان
پایه اول نسبت به پایههای دوم و سوم از نگرش مذهبی قویتری
برخوردار بودند. همچنین خانوادههایی که از طبقات اقتصادی و
اجتماعی پایین جامعه محسوب میشدند نگرش مذهبی
مثبتتری داشتند؛ چرا که دین را به صورت عملی وارد زندگی خود
کردهاند، ولی طبقات اقتصادی بالا جز به صورت تشریفاتی با دین
سر و کار ندارند و از نگرش مذهبی ضعیفتری نیز برخوردار
میباشند.
در پایان سعی گردیده با ارائه توصیههای کاربردی نقش دین
را در زندگی روزمره نوجوانان پر رنگتر سازیم؛ زیرا به نظر
میرسید بخش عمده کاستیها مربوط به روش آموزش دینی
میباشد که آنان را در ارائه طریق دچار سردرگمی میکند و از
اینرو، هر روز به ابزاری نو برای حل مشکلات خود متوسل
میشوند.
خلاصه ماشینی:
"» روشن است که جز شناخت راهی که آفریدگار یکتا به انسان ارائه کرده است، همه مشمول نقصان خواهند بود و این فقط شعار ما نیست و در تحلیل بسیاری از روانشناسان مانند ویلیام جیمز، اریک فروم و یونگ نیز آمده است؛ به طور مثال، فروم (1950) در کتاب روانکاوی و دین مینویسد: «نیاز دینی یعنی نیاز به یک الگوی جهتگیری و مرجعی برای اعتقاد و ایمان.
رابطه بین وضعیت اقتصادی خانواده و نگرش مذهبی جدول شماره (6) تحلیل واریانس یکطرفه مربوط به سطح درآمد و عامل نگرش مذهبی منابع پراکندگی درجه آزادی مجموعه مجذورات میانگین مجذورات نسبت F احتمال P واریانس بین گروهی 3 4345/2 8115/0 0686/4 0071/0 واریانس درون گروهی 534 5058/106 1994/0 بر اساس نتایج به دست آمده چون (06/4=F) محاسبه شده از (24/3=F) جدول با 534 و 3= df بزرگتر است، بنابراین نتیجه میگیریم که تفاوت معناداری بین گروهها مشاهده میشود؛ یعنی اینکه عامل درآمد میتواند سبب تغییر نگرش مذهبی شود.
··· منابع ـ غلامعباس توسلی، نظریههای جامعهشناسی، چ اول، تهران، سمت، 1369؛ ـ فریبا جمالی، «بررسی رابطه بین نگرش مذهبی و احساس معنابخشی در دانشجویان دانشگاه»، پایاننامه کارشناسی ارشد دانشگاه الزهرا، 1381؛ ـ ویلیام جیمز، دین و روان، ترجمه مهدی قائمی، انتشارات آموزش و پرورش انقلاب اسلامی، 1372؛ ـ محمد خدایاریفر، «تهیه پرسشنامه نگرشسنج مذهبی در بین دانشجویان دانشگاه»، 1378؛ ـ زهرا رازفر، «بررسی نقش باورهای دینی در خویشتنداری نوجوانان تهران»، دانشگاه الزهرا، 1379؛ ـ طاهره سهرابیان، «بررسی تأثیر نگرش مذهبی بر سازگاری فردی و اجتماعی دانشآموزان استان لرستان»، دانشگاه الزهراء، 1379؛ ـ علیاصغر صباغپور، «بررسی نگرش مذهبی جوانان ذکور تهران (22ـ17 ساله) و عوامل مؤثر بر شکلگیری آن»، دانشگاه تربیت مدرس، 1379؛ ـ فصلنامه اندیشه و رفتار، شماره 8، زمستان 80."