چکیده:
شورای عالی آموزش و پرورش در ششصد و هفتاد و دومین جلسهء خود در تاریخ 23/12/80 طرح تأسیس مجتمعهای آموزشی-تربیتی را با هدف توسعهء اختیارات مدارس،کاهش سلسله مراتب اداری،ترویج فرهنگ کار گروهی و ارتقای کیفی مدارس دولتی تصویب کرد.به دنبال آن کمیسیون معین شورا طی دستورعملی ضوابط و شرایط تأسیس آن را در استانها و مناطق آموزشی اعلام نمود.براساس این دستورعمل،طرح مذکور از ابتدای سال تحصیلی 82-81 در 14 استان با تأسیس 59 مجتمع و پوشش 471 مدرسه و 147881 دانشآموز به صورت داوطلبانه و محدود به اجرا درآمده است.برحسب مادهء 1 این دستورعمل مجتمع آموزشی به مجموعهای از مدارس دولتی یک محل اطلاق میشود که از اختیارات ویژهای برخوردارند و بهصورت مشارکتی اداره میشوند.ارکان مجتمعها شامل هیأت امنا،رئیس مجتمع و شورای مجتمع میباشد.
براساس دستورعمل مربوط،پژوهشکدهء تعلیم و تربیت موظف به ارزشیابی طرح آزمایشی مذکور و ارایهء گزارش آن به شورای عالی آموزش و پرورش گردید.با تهیهء و ارایهء این گزارش،شورای عالی ضمن اصلاح دستورعمل با استمرار آزمایشی آن(و به شرط حضور داوطلبانهء مدارس)تا پایان سال تحصیلی 84-83 موافقت کرد. تصمیمگیری برای ادامهء اجرا منوط به نتایج ارزشیابیای خواهد بود که طی سال تحصیلی 84-83 توسط پژوهشکده انجام و تا پایان مرداد 1384 به شورا ارائه میگردد.
اجرای این طرح که در پاسخگویی به بخشی از نیازهای مدیریت آموزش و پرورش انجام شده است،تاکنون همراه با نقاط مثبت و منفی خاص خود همراه بوده که توجه به آنها میتواند در اصلاح روند حرکت این مجتمعها در طی سالیان آینده و به نتیجه رسیدن این اقدام نوآورانه مفید واقع شود.بهویژه توجه به نتایج ارزشیابی سال تحصیلی 82-81 این تجربه حاوی نکات مهمی در مورد دشواریهای برنامهریزی و اجرای طرحهای جدید در نظام آموزشی ایران و بازگوکنندهء شرایطی است که اجرای برنامههای تغییر را با مانع یا کندی مواجه میسازد.
خلاصه ماشینی:
اصلاح آئیننامهء اجرایی مدارس در سال 1378 با تکیه بر تفویض اختیارات بیشتر به مدرسه،تشکیل کمیسیون تفویض اختیار در حوزهء ستاد وزارت آموزش و پرورش جهت تصمیمگیری برای واگذاری اختیارات و مسؤولیتهای بیشتر به سطوح آموزشی پایینتر استانی،شهرستانی و مدرسه و بهتازگی تصویب و اجرای آزمایشی طرح تأسیس مجتمعهای آموزشی- تربیتی در سطح مدارس کشور در سال تحصیلی 82-81 از جمله تمهیداتی است که با هدف تحقق سیاست مدرسه محوری در نظام آموزشی ایران به عمل آمده است.
سؤالات اساسی در ازرشیابی اجرای آزمایشی ارزشیابی اجرای آزمایشی طرح تأسیسات مجتمعهای آموزشی در سال تحصیلی 82-81 به قصد پیگیری سؤالهای زیر انجام گرفته است: 1-آیا سازمان مجتمعهای آموزشی-پرورشی مطابق با دستورعمل اجرایی مربوط شکل گرفته است؟ 2-آیا تأسیس مجتمع آموزشی-پرورشی اختیارات(توانایی)مدارس تحت پوشش را در مورد اهداف آموزشی-پرورشی،اداری-پشتیبانی و امور کارکنان افزایش داده است؟ 3-اجزا و مؤلفههای تأسیس مجتمعهای آموزشی-تربیتی از دیدگاه عوامل مرتبط در فرآیند اجرای آزمایشی چگونه ارزیابی میشوند؟ جامع و نمونهء آماری با توجه به نوظهور بودن استفاده از رویکرد تأسیس مجتمعها در عرصهء مدیریت آموزش و پرورش ایران و در نتیجه،اهمیت نتایج این تجربهء جدید برای تصمیمگیران آموزشی و همچنین برحسب ناهمگونی و تنوع بالایی که در جامعهء مورد مطالعه مشاهده میشود،کلیهء رؤسای مجتمعها،اعضای هیأت امنای مجتمعها و کارشناسات مسؤول دورههای آموزشی در سازمان استان و مناطق آموزشی مجری طرح،بدون نمونهگیری و بهصورت سرشماری برای شرکت در این مطالعه برگزیده شدند.