چکیده:
نویسنده مهمترین دلایل وقوع انقلاب را رهبری حضرت امام خمینی رحمهالله وحدت مردم و انگیزه اعتقادی و
اسلامی برشمرده و در مورد علل وقوع انقلاب اسلامی تحلیلها و نظریههای دیگر از جمله دیدگاه مارکسیستها،
مفسران غربی و برخی نظریات دیگر را مورد نقد و بررسی قرار داده است. وی در پایان با یک تحقیق آماری،
نتایج پنج گانه ذیل را بدست میدهد:
اصلیترین انگیزه مردم برای حضور و فعالیت در جریانهای انقلابی، انگیزه دینی و اعتقادی و پس از آن
بیشترین تأثیر از ناحیه عامل سیاسی بوده است. نگارنده انگیزههای اقتصادی را کم اثر و بیکفایتی و فساد
مدیران را به عنوان انگیزه اصلی دانسته و سرسپردگی و وابستگی رژیم پهلوی به دولتهای خارجی را انگیزه
یک سوم از پاسخ دهندگان ارزیابی نموده است.
خلاصه ماشینی:
"حضرت امام(ره) در وصیت نامه سیاسی ـ الهی خود در این زمینه چنین تحلیل میکند: «بیتردید رمز بقاء انقلاب اسلامی همان رمز پیروزی است، و رمز پیروزی را ملت میداند، و نسلهای آینده در تاریخ خواهند خواند که دو رکن اصلی آن انگیزه الهی و مقصد عالی حکومت اسلامی و اجتماع ملت در سراسر کشور با وحدت کلمه برای همان انگیزه و مقصد [بوده است].
آنان بر ضد دیکتاتوری داخلی و سلطه خارجی نمیتوان «توسعه سیاسی» را خواسته سالهای اخیر سلطنت و علت پیروزی انقلاب به شمار آورد، زیرا حرکتهای انقلابی مردم و پیروزی نهائی آنها درواقع نشاندهنده رشد و توسعه و بلوغ سیاسی مردمی بود که در طول یک قرن تحت فشارهای فزاینده آن را بهدست آورده بودند.
اقدامات سرکوبگرانه، خفقان، سانسور، شکنجه، زندان و اعدام توسط رژیم شاه قطعا یکی از انگیزههای قیام و انقلاب مردم بود، اما نکته مهم این است که تصور مردم این بود که این اقدامات شاه در راستای سیاستهای اسلامزدائی و حاکم کردن فرهنگ و باورهای ضد اسلامی به نمایندگی از جانب قدرتهای بزرگ است، و لذا برای حفظ هویت و ارزشهای دینی باید قیام کنند و به مقابله با اقدامات شاه و جلوگیری از تحقق اهداف سلطه بیگانه برخیزند.
(1) در این تحقیق از 236 نفر زن و مرد در فاصله سنین 35 تا 60 ساله (در زمان انقلاب در سال 1357 بین 15 تا 40 سال داشتهاند) و دارای تحصیلات دیپلم و از اقشار مختلف و مناطق مختلف شهر تهران، پیرامون انگیزههای آنان برای شرکت در فعالیتهای انقلابی سؤالاتی مطرح شده که با جمعبندی و شمارش آنها چندین جدول به دست آمده است."