تعلیم و تربیت در قابوسنامه

"نیک‌بختی راههایی روشن مینماید که گذشتن از آنها بآسانی میسر است در ضمن اشاره به نقش هم‌نشین در تربیت می‌کند و معتقد است که نیک‌بختی و بدبختی‌ انسان درهم‌صحبتان و معاشران است و خرد حکم می‌کند ه برای یافتن‌ خوشبختی روی به نیکان و پاکان آریم و از بدان بپرهیزیم: «هرکه پنج نماز فریضه بجای آرد مادام جامه و تن او پاک باشد و بهمه‌ حال پاکی به از پلیدی است و دیگر از تعنت‌1و متکبری‌2خالی باشد زیرا که‌ اصل نماز بر تواضع نهاده‌اند،چون طبع را بر تواضع عادت کنی‌3تن نیز متابع‌ طبع گردد و دیگر معلوم همهء دانایان آن باشد که هرکه خواهد که هم طبع‌ گروهی گردد صحبت با آن گروه باید داشت و اگر کسی خواهد که نیک‌بختی‌ و دولت جوید متابع خداوندان دولت باید بود و کسی که خواهد که بدبخت‌ گردد بر بدبختان صحبت باید کردن و اجماع همهء خردمندان آنست که هیچ‌ دولتی نیست قوی‌تر از دین اسلام و هیچ امری نیست روان‌تراز امر اسلام‌ پس اگر تو خواهی که مادام با دولت و نعمت باشی صحبت خداوندان دولت‌ جوی و فرمانبردار ایشان باش و خلاف این مجوی تا بدبخت و شقی نباشی."