خلاصه ماشینی:
"شگفت آنکه با آن همه گرفتاری اعم از تحصیل و تدریس و ساماندهی حوزههای دینی و اصلاح امور اجتماعی و سیاسی، دهها اثر علمی، در زمینههای مختلف آفریده که هر کدام اگر نگوییم بینظیر به یقین میتوان آنها را در میان میراث علمی و فرهنگی که از سلف صالح به ما رسیده است کمنظیر خواند.
وفقه و اصول را که مورد طعن روشنفکران و متجددان و محدود و حوزههای دینی و حجرههای طلبگی بود، چنان طراوت بخشید و با مظاهر تمدن و مقتضیات عصر و نیازهای نوین همراه و همگام کرد که بر قوانین تجربی و بشری طعنه زد و دستور العمل و قانون نظام حکومتی گردید، چه بسیار احکام و قواعد فقهی که تنها در کتابها و مباحثات علمی مطرح بود و چه بسیار احکام و قواعدی که حتی در کتابها و مباحثات همسخنی از آنها نبود اما به برکت و یمن وجود آن حضرت و نهضت و نظامی که ایجاد کرد در گستره ایران اسلامی مورد عمل واقع شد."