چکیده:
تنوع شرایط محیطی، بویژه آب و هوایی ایران، منجر به ایجاد رژیمهای گوناگون تولید رواناب می شود. این وضعیت باعث می شود که مدلهای تجربی برای همه مناطق ایران به یک اندازه مطمئن نباشند و حتی در آن نواحی که بارشهای فصلی به صورت برف نازل می شود، کاربرد مدل پراستفاده SCS-CN نیز با شک و تردید همراه شود. از این رو، سعی بر این است که تا روشی پیدا شود که با استفاده از آن، در مدت زمان کوتاه و با امکانات موجود، میزان رواناب حوضه های بدون ایستگاه اندازه گیری به دست آید. اندازه گیری میزان رواناب در یک بارش 69 میلیمتری در حوضه کبوتر لانه کنگاور این امکان را فراهم آورد تا با استفاده از پوشش گیاهی و شیب، مدلی تنظیم شود که با لحاظ کردن بارشهای موثر و نوع بارشها، مدل دیگری برای رواناب حاصل از یک رگبار به دست آید. با اعمال بارشهای ماهیانه و بارشهای سالیانه کل دوره آمارگیری، مدل نهایی را برای محاسبه حجم رواناب حاصل از بارشهای سالیانه و حتی ماهیانه می توان به دست آورد. انعطاف پذیری مدل به دست آمده برای یافتن رواناب روزانه، ماهیانه و سالیانه و همچنین در شرایط تغییر کاربری اراضی، روش ساده مدلسازی و استفاده از داده های اصلی که از خود حوضه ها برای ساخت مدل استخراج می شود، از مزایای این روش می باشد. نتایج حاصل از روش پیشنهادی این تحقیق، برآورد حجم رواناب حوضه کبوتر لانه را - که فاقد ایستگاه هیدرومتری می باشد - مطمئنتر نشان می دهد.
خلاصه ماشینی:
"کار او منجر به تولید شمارههای منحنیCN شد که سازمان حفاظت خاک آمریکا (SCS) در سال 1972 با ترسیم نقشههای خاک کشورشان و طبقهبندی آنها از نظر ویژگیهای آبشناختی شمارههای منحنی را برای هر Mead Sherman Mackus Andrews Ogrosky Kohler and Linsly خاک با وضعیت کاربری زمینی مختلف تعریف کرد [7، ص389] و با این روش که تحت عنوان روش SCS-CN معروف شد، عمق رواناب با مراجعه به جدول ارائه شده بهوسیله این سازمان برای حوضههای کوچک و بدون ایستگاه مقدور شد.
یک گروه دیگر سعی کردهاند مدل دیگری را طرحریزی کنند، مانند سینغ و همکاران 5 [16، صص637-652] و کادیاوغلی و شن 6 [17، صص3-11] که تنها با استفاده از رابطه بارش یا درجه حرارت با رواناب پیشبینی نمودهاند؛ اما سادهترین روش این بوده Purwanto and Donker Kite and Kauwen Warwick and Hannes Melsse and Shih Singh, Rasatri, Kumar and Arora Kadioglou and Sen است که بعضی از کاربران مانند شرکتهای مشاوره- شاید بهدلیل نبود دادههای پایه مناسب- ترجیح میدهند از روشهای تجربی مانند روش جاستین و انجمن تحقیقات کشاورزی هند (که برای مناطق خاصی تهیه شدهاند) بهعنوان روشهای معتبر برای براورد عمق رواناب حوضههای بدون ایستگاه هیدرومتری استفادهکنند[18، ص21].
از آنجا که این مدل برای تغییرات پوشش گیاهی حساس میباشد و این عامل بهصورت میانگین وزنی وارد معادله میشود، هر تغییر در پوشش گیاهی و کاربری اراضی نیز میتواند در نقشه وارد شود و سپس مقدار رواناب جدیدی که میتواند در آن شرایط تولید شود، حساب گردد؛ بنابراین، روش یاد شده انعطاف بیشتری را نسبت به تغییرات محیط نشان میدهند و این درحالی است که اندازهگیری تنها یک رویداد بارش با ابزار خیلی ساده و صرف هزینه خیلی پایین این امکان را فراهم آورده است."