چکیده:
دوشیزه لمبتن با نام کاملAnn Katherine Swynford Lambton یکی از ایران شناسان حرفه ای، اما مامور سیاسی دولت انگلستان در ایران بود. بعضی منابع ایرانی تلاشهای ستایش آمیز او را در پژوهشهای مربوط به مالک و زارع، عشایر، زبان فارسی و ... ستوده اند و در نوشته های خود بدانها استناد کرده اند. برخی منابع دیگر او را جاسوس زبردست که تمام قد در خدمت وزارت امور خارجه انگلستان بود، معرفی کرده، ایرانگردیهای او را در همین جهت دانسته اند. منابع خارجی نیز او را به دور از این دو چهره معرفی نکرده اند. به هر حال کوششهای استثنایی او در شناخت ایران، تالیفاتی که در مورد مالکیت زمین، لهجه های ایران، تاریخ دوره قاجار و معرفی برخی از متون کهن فارسی دارد، و نیز اقداماتی که برای نظام اطلاعاتی انگلستان کرد مانند تعقیب جاسوس آلمانی در اطراف شهر کاشان، مشورتها و پیشنهادهایی که برای ساقط کردن حکومت دولت محمد مصدق داد، بهره برداری از عناصر حزب توده و ... از او چهره ویژه ای می سازد .
خلاصه ماشینی:
وی در جای دیگری میافزاید:«دوشیزه لمبتون در کتاب خود به نام«ایران قاجاریه »که در سال 1978 در لندن منتشر شده چنین مینویسد:دوران قاجاریه در ایران که از ظهور آقا محمد خان تا خلع احمد شاه به طول انجامید سرانجام به استحاله این کشور از یک نظام سلطنتی اسلامی قرون وسطایی که بر شرق متصرفات خلفای عباسی حاکم بود به یک حکومت مشروطه سلطنتی مطابق با الگوی اروپای غربی منجر گردید.
با اقداماتی که انگلیسها انجام میدادند(اشاره به انتشار مقاله روزنامه تایمز لندن)به خوبی معلوم بود دولت انگلیس از وضع وخیمی که در نتیجه اعمال حکومت صدر-ارفع پیش آمده سخت نگران است و چون همه میدانند که این حکومتبه ابتکار خود آن دولت تشکیل گردیده است میکوشد خود را تبرئه کند به همین مناسبت مقارن همان ایام اداره انتشارات سفارت انگلیس تصمیم گرفت چند تن مدیران روزنامهها و نمایندگان مطبوعاتایران را برای بازدید از انگلستان دعوت کند تا ضمن آن هم بیطرفی خود را در جریانات اخیر ایران نشان دهد و هم دلجویی از مطبوعات ما کرده باشد.
50 «جفری ویلر»از اعضای سفارت انگلیس در تهران که چندین سال بهطور فعال با AIOC در زمینه روابط عمومی کار کرده بود در هنگام حضور در لندن از طریق«باوکر»،دستیار معاون وزارت امور خارجه،پیشنهاد کرد به اتفاق دوشیزه لمبتون نامههایی از قول اتباع بریتانیا مقیم ایران به عنوان بیبیسی جعل کنند که در آنها از زبان این به اصطلاح انگلیسیهای مقیم تهران آنچه را که وزارت امور خارجه مایل است مطرح شود منعکس سازند.