خلاصه ماشینی:
"متاسفانها آجرکاری بسیار زیبای روی این پایه هشتضلعی تقریبا خراب شده و لطمه فراوان دیده است(ش 4)ولی خوشبختانه (به تصویر صفحه مراجعه شود) (شکل 4) پایه هشتضلعی منار جام مقداری از تزیینات روی آن و نوشتهها و نقوش هندسی زیبا و خارق العاده آجری آن هنوز برجا مانده است و نظر هنرمندان و هنرشناسان را بسوی خود جلب میکند.
قسیم امیر المومنین خلد الله ملکه» دومین کتیبهی کوفی این بنا کتیبهی زیرین طبقهی دوم میباشد که متن آن بشرح زیر است: (به تصویر صفحه مراجعه شود) (شکل 6) منار جام و مقطع عرضی آن و ترتیب قرار گرفتن پلههای درونی «السلطان المعظم غیاث الدنیا و الدین ابو الفتح محمد بن سام» نام سازنده و معمار این بنا نیز در قسمت وسط طبقهی اول در بالای طاقنمای مشبککاری سوم بخط نسخ چنین آمده است: «عمل علی بن امیر محمد الله...
از روی آثاری که در این محل بدست آمده است،میتوان تاریخ بنای شهر بست را از زمان اشکانیان دانست و چنانکه جغرافیادانان اسلامی نوشتهاند شهر بست در آغاز دوران اسلامی از مراکز مهم خاورزمین بشمار میرفته است و بطوریکه از نوشتههای شاعران پارسی (به تصویر صفحه مراجعه شود) (شکل 18) دروازه مسجد قلعه بست و مورخان و همچنین آثار برجای مانده،از جمله برنوشته سنگ قبرها(آخرین آنها متعلق به آغاز سده سیزدهم میلادی است) برمیآید،این شهر تا حمله مغول همچنان آبادان باقی بوده است و تنها اثری که پس از حمله مزبور از این شهر معتبر بجای مانده طاق مسجد قلعه بست است که نمونهای از آثار معماری زمان غوریان و خوارزمشاهیان میباشد."