چکیده:
آیین دادرسی کیفری دادگاههای عمومی و انقلاب،مصوب 8731/82 کمیسون امور قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی،نگرش جدیدی را در خصوص ارزش قضایی گزارش ضابطین دادگستری مطرح کرده است.در یک بررسی اجمالی در مییابیم که قانون مذکور در سه مورد در خصوص ارزش قضایی گزارش ضابطین مقرارتی را بیان کرده است:1)در ماده 51 این قانون پس از تعریف ضابطین داداگستری،به ذکر وظایف و احصای ضابطین پرداخته است.سپس در تبصره ذیل همان ماده در مورد گزارش ضابطین گفته است:«گزارش ضابطین در صورتی معتبر است که موثق و مورد اعتماد قاضی باشند»2)در فصل دوم از باب اول آیین دادرسی کیفری دادگاههای عمومی و انقلاب،ضمن توضیح اختیارات دادرسان و قضات تحقیق،در ماه 34 چنین آورده شده است:«در غیر موارد منافی عفت،دادرسان و قضات تحقیق میتوانند اجرای تفتیش یا تحقیق از شهود و مطلعین یا جمعآوری اطلاعات و دلایل و امارات جرم و یا هر اقدام دیگری را که برای کشف جرم لازم بدانند با تعلیمات لازم به ضابطین ارجاع دهند این اقدامات ارزش اماره قضایی دارد»3)در فصل سوم از باب دوم قانون آیین دادرسی کیفری دادگاههای عمومی و انقلاب،قانونگذار ترتیبات ریسدگی و صدور رأی را بیان کرده است در ماده 502 از همین فصل آمده است:«چنانچه یکی از طرفین دعوا نسبت به صحت تحقیقات ضابطین اشکال موجهی نماید،دادگاه تحقیقات لازم را رأسا و یا توسط قاضی تحقیق یا به نحو مقتضی دیگر انجام خواهد داد»نگارنده در این مقاله تلاش دارد نگرش قانونگذار را نسبت به ارزش قضایی گزارش ضابطین مورد نقد و بررسی قرار دهد.به همین منظور این مقال در چهار گفتار عرضه میگردد.در گفتار اول به طور اجمالی گزارشهای ضابطین دادگستری و انواع آن از نظر خوانندگان محترم خواهد گذشت.در گفتار دوم ادلهء اثبات دعوی در امور کیفری بطور مختصر بررسی میشود.گفتار سوم به نقد نظریات قانون آیین دادرسی کیفری(که اخیرا تصویب شده)در مورد موضوع بحث اختصاص یافته و بالأخره در گفتار چهارم پیشنهاد لازم برای رفع نقیصه و حل مشکل ارائه خواهد شد.بدون تردید کار حاضر خالی از عیب و نقص نیست؛لیکن ان شاء الله دیگر دوستان دانشمند با نقد و بررسی قانون آیین دادرسی کیفری(که اخیرا تصویب شده)،راه را برای اصلاح این قانون هموار نمایند.
خلاصه ماشینی:
"مجلس شورای اسلامی،نگرش جدیدی را در خصوص ارزش قضایی گزارش ضابطین دادگستری مطرح کرده
در یک بررسی اجمالی در مییابیم که قانون مذکور در سه مورد در خصوص ارزش قضایی گزارش ضابطین
مقرارتی را بیان کرده است:1)در ماده 51 این قانون پس از تعریف ضابطین داداگستری،به ذکر وظایف و احصای
صورتی معتبر است که موثق و مورد اعتماد قاضی باشند»2)در فصل دوم از باب اول آیین دادرسی کیفری
لازم به ضابطین ارجاع دهند این اقدامات ارزش اماره قضایی دارد»3)در فصل سوم از باب دوم قانون آیین
این مقاله تلاش دارد نگرش قانونگذار را نسبت به ارزش قضایی گزارش ضابطین مورد نقد و بررسی قرار دهد.
مدنی و کیفری مشترک است و دو دلیل خاص دیگر نیز فقط برای امور کیفری
شرط دوم-مورد اعتماد بودن:به نظر نگارنده این صفت به ضابطین تعلق دارد و
مفهوم آن این است که ضابطین میباید مورد اعتماد قاضی باشند تا گزارشهای
3)اساسا آیا اصل بر صحت و اعتبار گزارش ضابطین است یا عدم آن؟از
نظریه این است که بگویم اصل،بر عدم عدم صحت گزارش مأموران است؛مگر این
مستند این نظریه،ماده 34 قانون آیین دادرسی کیفری دادگاههای عمومی و انقلاب است که میگوید:«در غیر موارد منافی عفت،دادرسان و قضات
تعلیمات لازم به ضابطین ارجاع کنند و این اقدامات ارزش اماره قضایی دارد».
عبارت از اوضاع و احوالی است که به حکم قانون یا در نظر قاضی دلیل بر امری
اماره قانونی مبتنی بر حکم قانون است و کلیت دارد و بر تمام مصادیق آن
است که گزارش ضابطین به عنوان اماره قانونی تلقی شود نه اماره قضایی."