چکیده:
بافت تاریخی و قدیمی را میتوان هسته اولیه شهر نامید.قلعه یا ارگ و آنچه که به عنوان پایهگذاری یک شهر جدید در زمانهای پیشساخته شده میتواند،نام بافت تاریخی به خود بگیرد.انتهای مرحله زمانی شکلگیری این بافت به اواخر دوره قاجاریه میرسد.یعنی قبل از تغییرات و دگرگونیهای جدیدی که از اوایل حکومت پهلوی شروع شد.هسته اولین شهرها که بافت قدیمی در آن تشکیل شده اغلب در محل تقاطع راههای قدیمی و باستانی مثل تهران،یزد، کرمانشاه و نجفآباد یا در نزدیکی نقاط با اهمیت مثل پلها و رودخانهها و...مانند دزفول و اهواز بوجود آمده است.1 بافت قدیم بوشهر در شبه جزیرهای مثلثی شکل و در دوره افشاریه پدید آمده و در دورههای افشاریه،زندیه و قاجاریه مهمترین بندر جنوب ایران بوده است. در این مقاله ویژگیهای مختلف این بافت بررسی میگردد.
خلاصه ماشینی:
"(به تصویر صفحه مراجعه شود) چشمانداز کلی کالبد شهر شهر بوشهر بصورت شبهجزیرهای از سه طرف محصور به آب است که این موقعیت شرایط اقلیمی ویژهای را موجب گشته و تأثیر (1)قبادیان،وحید.
این شهر در یک دید مقایسهای مشتمل بر دو بافت جداگانه است بخش نخست بافت قدیم که هویت تاریخی و فرهنگی این شهر را به نظاره میگذارد و در جهت نوک شمالی جزیره واقع شده است و بخش دوم بافت جدید میباشد که جدا از ویژگیها و شرایط اقلیمی و فرهنگی این مرز و بوم پدید آمده است.
بوشهر نیز بعنوان یک شهر شرقی-اسلامی که دارای نقش اصلی بازرگانی و تجاری میباشد دارای بازاری در دل بافت است که در حال حاضر بصورت نیمه فعال ادامه میدهد.
مداخله دوم در سال 5431 میباشد که بخش حاشیهای تجاری بندرگاه(قسمت شرقی بافت)که نزدیک به سه قرن تجارت بوشهر را سامان میداده است و بطول 008 متر و عرض 06 متر کاملا تخریب گردید.
مرحله پنجم ملاحظه در بافت قدیم بوشهر از سال 3631 و ادامه آن تا حال میباشد که بدلیل طرح توسعه بندر بخش اعظم قسمت شرقی بافت تخریب گردیده و دیواری ممتد جهت تفکیک آنها کشیده شده است.
*نتیجهگیری: از مباحث مطرح شده در مقاله فوق میتوان نتایج زیر را استنتاج کرد: 1-شهر بوشهر شبهجزیره مثلث مانند محصور در آب است که این موقعیت شرایط اقلیمی ویژهای را موجب گشته و تأثیرپذیری خود را به شکلگیری بافت قدیم شهر که در رأس این مثلث قرار دارد سبب شده است.
2-بافت قدیم شهر عناصر شهرهای شرقی-اسلامی را در خود دارد ولی بعضی از ویژگیهای آن جدا از این نوع شهرهاست که به مسائل اقلیمی و زیست محیطی بوشهر باز میگردد."