خلاصه ماشینی:
"2. خواندن و نوشتن در زمان پیامبر(ص) و در قرآن آن دانستههایی که در سورة علق و قیامت فراهم آمده، در کنار متن اولین وحی نازله بر [حضرت] محمد [(ص)] پیامبر اسلام آن گونه که در روایت زندگینامهای ـ تاریخی ابن اسحاق باز گفته شده، تا حدودی متزلزل و کمرنگ میشوند وقتی که این سؤال مطرح میشود که آیا پیامبر(ص) قادر بر خواندن بودند یا نه؟ با این حال، این باور ممکن است به گونهای دیگر تلقی شود وقتی که پیشینة عمومی و کلی فرهنگ اعراب زمان [حضرت] محمد [(ص)] مورد توجه قرار گیرد.
این دادهها چنان چه از خود قرآن نیز به دست میآید به شرح ذیل است: واژهٔ مفرد «امی» دو بار در قرآن واقع شده است، و هر دو بار هم صفتی برای [حضرت] محمد [(ص)] پیامبر [اسلام] میباشد: …رحمتم، مقرر میدارم آن را برای… (اعراف/ 156) ـ همانان که از این فرستادهٔ خدا، پیامبر«امی» و درس ناخوانده ـ که نام او را نزد خود،در تورات و انجیل نوشته مییابند ـ پیروی میکنند؛ آنان را به کار پسندیده فرمان میدهد، و از کار ناپسند باز میدارد، برای آنان چیزهای پاکیزه را حلال و چیزهای ناپاک را برایشان حرام میگرداند (اعراف/ 157).
2. بررسی تاریخیـ فقه اللغوی سه اصطلاح قرآنی «امی»، «امیون»، و «امة»، معنای مشهور «امی» یعنی «درس ناخوانده و بیسواد» را تصدیق و تأیید نمینماید، بلکه این تفسیر به نظر میرسد رهیافتی قرآن محور را نشان میدهد که حلقههای درس مسلمانان (احتمالا پیش از نیمهٔ اول قرن 8 م/2 ق نبوده) را رونق بخشید و بیشتر تحت تأثیر کلامیون و ردیه نویسان مسلمان شکل گرفته است."