خلاصه ماشینی:
"البته اینها که فرموده‌اند یک روی قضیه است،بشر از آنچه که خوانندهء محترم گفته‌اند ممکن است بدتر باشد اما بشر اشرف مخلوقات و غایت آفرینش است: پیر گل رنگ من اندر حق ازرق پوشان رخصت خبث ندارد ارنه حکایت‌ها بود آقای طباطبایی این نکته را خوب می‌دانسته‌اند و به این‌جهت قول ایشان نسبت به سخنان بدبینانهء خوانندهء گرامی معتدل و موجه است ولی ظاهرا ایشان نوشتهء شخص دیگری را به‌جای سخن سردبیر مجله گرفته‌اند زیرا سردبیر این نامه هرگز در نظر آقای طباطبایی چنین مشکل نیافته است و اگر بعضی اشارات موجب سوءتفاهم شده است،از آن روست که بعضی کسان از ظاهر سخن آقای طباطبایی گمان کرده‌اند که قول ایشان نزدیک به اقوال و آراء امثال هابز است.
البته آقای طباطبایی گفته‌اند که آدمی موجود تسخیرگرست اما وجود او در تسخیرگری منحل نمی‌شود و اگر چنین بود می‌بایست مثل هابز دولت را به‌صورت یک هیولای وحشتناک بی‌رحم(لویاتان)تصویر کند که می‌دانیم این طرح تا چه اندازه از عالم روح و فکر آقای طباطبایی دور بود."
(
, 
, 
)
