چکیده:
این مطالعه به بررسی رابطهء میان تحصیلات مادر و مرگومیر کودکان زیر یک سال در ایران میپردازد.از آنجایی که همبستگی مشاهده شده میان تحصیلات مادر و مرگومیر کودکان ممکن است به واسطهء ارتباط این دو متغیر با موقعیت اقتصادی-اجتماعی و خصوصیات محل زندگی خانوار باشد،لذا سعی شده است دو متغیر اخیر کنترل شوند.دادههای به کار رفته مربوط به بررسی«جمعیتی و بهداشتی ایران»1(1379)است.برای تحلیل دادهها از رگرسیون لاجستیک استفاده شده است.نتایج به دست آمده نشان میدهند که بعد از کنترل متغیرهای موقعیت اقتصادی-اجتماعی و محل سکونت خانوار،همبستگی میان تحصیلات مادر و مرگومیر کودکان زیر یک سال کاهش مییابد،اگرچه از بین نمیرود.بهعلاوه،این همبستگی در نقاط روستایی ضعیفتر از نقاط شهری است.اهمیت نتایج به دست آمده از نظر سیاستگذاری جهت کاهش مرگومیر کودکان مورد بررسی قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
"از آنجایی که همبستگی مشاهده شده میان تحصیلات مادر و مرگومیر کودکان ممکن است به واسطهء ارتباط این دو متغیر با موقعیت اقتصادی-اجتماعی و خصوصیات محل زندگی خانوار باشد،لذا سعی شده است دو متغیر اخیر کنترل شوند.
نتایج به دست آمده نشان میدهند که بعد از کنترل متغیرهای موقعیت اقتصادی-اجتماعی و محل سکونت خانوار،همبستگی میان تحصیلات مادر و مرگومیر کودکان زیر یک سال کاهش مییابد،اگرچه از بین نمیرود.
اما اگر همبستگی آماری مشاهده شده کاذب باشد و رابطهای علی میان تحصیلات مادر و مرگومیر کودکان وجود نداشته باشد،در این صورت سرمایهگذاری بر روی تحصیلات زنان،به عنوان سیاستی جهت کاهش مرک و میر کودکان،کارا نیست و تأثیر موردنظر را نخواهد داشت.
این محققین معتقدند که متغیر تحصیلات مادر بیشتر تأثیر موقعیت اقتصادی-اجتماعی و محیط زندگی خانوار را نشان میدهد و خود تأثیر کمی بر مرگومیر کودکان زیر یکسال دارد.
هدف تحقیق نشان دادن این موضوع است که اندازهء تأثیر تحصیلات مادر کمتر از مقداری است که در مدلهای سادهء آماری مشاهده میشود و با کنترل موقعیت اقتصادی-اجتماعی و محل سکونت خانوار این تأثیر کاهش مییابد،اگرچه از بین نمیرود.
از آنجایی که موقعیت اقتصادی-اجتماعی خانوار بامرگومیر کودکان رابطهء منفی دارد،این مسئله موجب میشود که همبستگی منفی میان تحصیلات مادر و مرگومیر کودکان به وجود آید،لذا لازم است که در بررسیهای آماری موقعیت اقتصادی-اجتماعی خانوار کنترل شود.
بنابراین،از نقطهنظر سیاستگذاری جمعیتی برای کاهش مرگومیر کودکان زیر یک سال،لازم است علاوه بر تحصیلات مادران،به جنبههای دیگر توسعهء اجتماعی و اقتصادی به ویژه ارتقاء موقعیت اقتصادی خانوار و بهبود شرایط محل زندگی او(مانند ایجاد امکانات بهداشتی و درمانی)نیز توجه کرد."