چکیده:
این مقاله به تبیین نقش پیامبر صلی الله علیه و اله و سلم در مسئله وحی میپردازد.نویسنده،پس از توضیح حقیقت وحی،به چهار دیدگاه در تحلیل نقش پیامبر صلی الله علیه و اله و سلم در وحی اشاره میکند:الف)دیدگاه سنتی مشهور(نقش قابلی از سنخ تکوینی)؛ب:دیدگاه سنتی اقلیت و شاذ(نقش فاعلی پیامبر-نزول معنایی قرآن)؛ج)دیدگاه فلسفی و عرفانی (نقش تکوینی)؛د)دیدگاه تجربهء دینی(نقش فاعلی به قرائت بعض روشنفکران) نویسنده در تحلیل دیدگاهها برای نخستینبار میکوشد دیدگاه سنتی مشهور و دیدگاه فیلسوفان و عارفان را جمع و آن دو را با مبانی قرآنی و روایی تطبیق دهد.
This article will explain Prophet Mohammad's (PBUH) role in revelation. After explaining the reality of revelation، the writer of the article will mention four perspectives which analyze Prophet's (PBUH) role in revelation:
a- The famous traditional view (genetic role);
b- The uncommon traditional view of the minority (subjective role of prophet = spiritual descent of Quran);
c- The philosophical and mystical view (genetic role);
d- The religious experience view (subjective role according to the interpretation of some intellectuals).
Analyzing these views، the writer will try to harmonize the famous traditional view and the philosophical and mystical view for the first time and compare them with Quranic and narrational foundations.
خلاصه ماشینی:
"(از آنجا که دربارهء حقیقت وحی در این شماره،مقالات دیگری نیز درج شده است، به همین مختصر بسنده کردیم) تبیین دیدگاهها دربارهء نقش پیامبر در وحی پس از تبیین مختصر حقیقت وحی،اکنون به توضیح و تقریر نقش پیامبر صلی الله علیه و اله و سلم در وحی از منظر اندیشوران مختلف میپردازیم: دیدگاه اول:دیدگاه سنتی مشهور(نقش قابلی از سنخ تکوینی) مهمترین نقشی که این دیدگاه به صاحبان وحی،یعنی پیامبران ارائه میدهد،توجه به صلاحیت ویژهء قابل وحی است؛بدین معنا که اعطای مقام نبوت و دریافت وحی برای همه انسانها مقدور نیست،بلکه بر وجود صلاحیت یعنی دارا بودن صفات کمالی متوقف است؛ به دیگر سخن،پیامبران،انسانهای شایسته و کاملی هستند که خداوند آنها را برگزیده است.
(آشتیانی،1831:ص 171) همو برای تأیید نظریهء خود به نقش حضرت علی علیه السلام در تعلیم جبرئیل و علم آن حضرت،به آیات پیش از نزول بر پیامبر صلی الله علیه و اله و سلم استناد میکند: لذا از علی علیه السلام به معلم جبرئیل تعبیر کردهاند و از این جهت است که آن حضرت میفرمود:من رایحهء وحی و آیات نازل بر مقام رسالت را قبل از نزول استشمام مینمایم.
وحی و در آیین اسلام قرآن،کلام و گزارش پیامبر صلی الله علیه و اله و سلم از حالت کشف و تجربهء دینی خود است که آن را به صورت گزاره در اختیار مردمان قرار میدهد(سروش،9731:ص 02؛مقاله طوطی و زنبور،سایت سروش) اشکال مهم بر این دیدگاه،تفسیر مادی و تجربهء دینی از حقیقت نبوت و وحی است که قائلان آن با قطع ارتباط وحی با عالم غیب و مقام الهی،تفسیر مادی از آن ارائه میدهند."