چکیده:
در این مقاله ابتدا به فلسفه بانکداری مرکزی و در ادامه به اهمیت، اهداف و روش های نظارت در سیستم بانکی می پردازیم. در مورد اصول محوری مورد نظر کمیته بال گفته می شود که این مهمترین گامی است که بعد از جنگ جهانی دوم برای همگرایی در اصول و قواعد بانکداری بین المللی برداشته شده است. این اصول محوری، استاندارهایی هستند که از طریق منابع رسمی بین المللی ایجاد نشده اند ولی ماهیت الزام آور این اصول ما را ناگزیر از پذیرش و انطباق با آن ها می نماید. باید در نظر داشت که اعمال نظارت مؤثر، نیازمند زیرساخت های عمومی منطبق با تحولات جدید است. علاوه بر بستر های قانونی لازم و نظارت مؤثر، مستلزم اصول صریحی است که ناظران را قادر سازد که به دور از فشار های سیاسی، مسئولیت ها و اختیارات خود را انجام دهند. بنابراین در بخش پایانی به معرفی کلیات استاندار های کمیته بال به عنوان ناظر بین الملل در بخش نظارت می پردازیم که کلیه کشور ها ملزم هستند تا به منظور رسیدن به الگویی مشابه و استانداری مشخص با توجه به عصر جهانی شدن و نزدیکی تعاملات کشور ها با یکدیگر از این الگو پیروی نمایند. در پایان خلا های موجود و موارد اصلاحی پیشنهاد می گردد.
خلاصه ماشینی:
"بطور کلی وضع مقررات برای بانکها و نظارت بر چگونگی اجرای این مقررات توسط بانک مرکزی برای حصول به اهدافی همچون: گسترش خدمات مالی قابل اطمینان و وسیع جهت پاسخگویی به نیازهای اقتصاد؛ حصول اطمینان از اینکه بانکها در برابر نیازها و شکایات مشتریان، کارآمد، قابل اطمینان و تأثیرپذیر هستند؛ کسب اطمینان از اینکه فعالیت بانک با استانداردهای مهم بانکداری هماهنگ میباشد؛ و حصول اطمینان از اینکه عملکرد بانکها مطابق با سیاستهای پولی و اعتباری است (شنگ 4 ، 1990).
3- روشهای نظارت بر بانکها «نظارت احتیاطی» 5 بر بانکها به طرق ذیل اعمال میشود: 1- روش نظارت مستقیم ( بازرسی در محل) 6 2- روش نظارت غیرمستقیم (بازرسی خارج از محل) 7 - Prudential Regulation - Cash and Liquid Asset Ratios - Looi - Sheng - Prudential Supervision - On-Site Inspection - Off-Site Monitoring 3- سایر روشهای نظارت در برخی از کشورها انجام روشهای فوق الذکر در یک بخش از بانک مرکزی متمرکز است لیکن در اکثر بانکهای مرکزی، مانند بانکهای مرکزی مالزی و ژاپن این دو وظیفه در دو بخش متمایز از یکدیگر انجام میگیرد.
حال چنانچه بانکی از «دارائیهای با کیفیت پائین» 1 برخوردار باشد در انجام تعهدات خود بویژه استرداد سپردهها با مشکل مواجه شده و این وضعیت همان اتفاقی است که همواره بانکهای مرکزی از پیش آمدن آن نگران هستند و به همین جهت مراقبت و ارزیابی کیفیت دارائیهای بانکی و مؤسسات اعتباری در برنامهریزی مستمر و غیرمستمر نظارتی بانک مرکزی دارای اولویت بسیار زیاد میباشد(نجم آبادی،1372)."