چکیده:
شناخت نوع و شدت اثر تورم بر رشد اقتصادی از مهم ترین مسایل در عرصه سیاست گذاری های اقتصادی است. آن چه که بر اساس استدلال های نظری حاصل می شود، وجود یک ابهام در رابطه با تاثیر تورم بر رشد اقتصادی است، اما با این حال ادبیات مربوط به وجود رابطه منفی میان این دو متغیر مهم اقتصاد کلان، گسترده تر و قوی تر به نظر می رسد. مقاله حاضر در راستای شناسایی تاثیر تورم بر رشد در اقتصاد ایران تدوین یافته است به طوری که ویژگی بارز آن از بعد تجربی، تمایز میان رشد اقتصادی در برگیرنده بخش نفت و رشد اقتصادی بدون نفت و همچنین تفکیک آثار تکانه های نفتی بر رشد اقتصادی در دو سال 1352 و 1358 است. یافته های این مطالعه حکایت از این دارند که در دوره 84-1345، هر چند تورم تاثیر منفی بر رشد اقتصادی داشته است اما رابطه مثبت و معناداری بین تورم و رشد اقتصادی بدون نفت برقرار بوده است. بر اساس این یافته ها، 10% افزایش نرخ تورم به میزان 3% از نرخ رشد اقتصادی همراه با نفت می کاهد اما همین میزان افزایش تورم به اندازه 05/0% نرخ رشد اقتصادی بدون نفت را افزایش می دهد. همچنین مشخص گردید که هر دو تکانه نفتی، تاثیر منفی و معناداری بر رشد اقتصادی داشته اند.
خلاصه ماشینی:
"با توجه به این که هم اکنون در آستانه برنامهریزی برای برنامه پنجم توسعه اقتصادی قرار داریم و در سالهای اخیر به خصوص در سال 1386 شاهد افزایش قابل توجه نرخ تورم در کشور بودهایم، بر آن شدیم تا در این مطالعه به تحلیل نظری رابطه تورم و رشد اقتصادی و بررسی تجربی آن در رابطه با اقتصاد ایران بپردازیم تا شاید شناخت نوع رابطه میان این دو متغیر مهم اقتصاد کلان، گامی مثبت در جهت برنامهریزی صحیح اقتصادی باشد.
در سالهای 67-1365 شاهد افزایش نرخ تورم و رشد منفی تولید ناخالص داخلی بودهایم اما با پایان یافتن جنگ این روند معکوس گردید به این صورت که نرخ تورم روبه کاهش گذاشت و با آغاز برنامه اول توسعه (72-1368)، درآمدهای ارزی کشور با افزایش صادرات و بالا رفتن قیمت نفت بهبود یافت(وزارت بازرگانی،1384: 25) و تولید ناخالص داخلی به طرز قابل توجهی رشد کرد.
5) یک تحلیل تجربی 5-1) فرضیه از بعد نظری مشخص گردید که تورم هم میتواند اثری مثبت بر سطح محصول و رشد اقتصادی داشته باشد و هم اثر منفی؛ لذا مشاهده میشود که رابطه این دو متغیر از جنبه نظری مبهم است و ادبیات اقتصادی موجود، رابطه مشخصی را در این زمینه ارائه نمیکنند.
این نتایج اولا در جهت تأثیر فرضیه مطرح شده هستند، بدین معنا که میتوان تورم را به عنوان یک مانع برای رشد اقتصادی ایران دانست به گونهای که 10% افزایش نرخ تورم باعث کاهش رشد اقتصادی به میزان 3% میگردد و ثانیا بیانگر این مطلب هستند که افزایش قابل توجه قیمت نفت که در پی دو تکانه نفتی در سالهای 1352 و 1358 اتفاق افتادند، به میزان قابل توجهی از رشد اقتصاد کشور کاستهاند."