پژوهشی در باره ی مسأله ی سرداب مقاله

مطالعات قرآن و حدیث سفینه تابستان 1385 - شماره 11 رتبه: علمی-ترویجی/ISC (‎14 صفحه - از 89 تا 102 )

کلیدواژه ها: سامرا، تاریخ مهدویت، پژوهش تطبیقی میان دیدگاه شیعه و سنی سرداب سامرا، دیدگاه مورخانتا قرن 7 هجری سرداب سامرا، دیدگاه مورخان بعد از قرن 7 هجری سامرا، بازسازی الناصرلدین الله‌ خلیفه‌یعباسی سرداب سامرا، توضیح عالمان شیعه نوری طبرسی، حسین کشف الاستار (کتاب) سماوی، محمد وشایح السراء (ارجوزة) اربلی، علی‌بن‌عیسی کشف الغمه (کتاب) سرداب سرداب سامرا شیعه امام امام مهدی علیه‌السلام اسب سامراء قرن هفتم

چکیده:

سرداب سامرا، بخشی از خانه‌ی مسکونی امام هادی و امام عسکری علیهماالسلام است که زادگاه امام مهدی علیه‌السلام نیز بوده و حضرتش سنین کودکی را در آن گذرانده‌اند و سه امام معصوم در این محل نماز گزارده‌اند. این مکان نورانی در نظر شیعه، ارج و احترام خاصی داشته و دارد. برخی از دانشمندان اهل تسنن‌ـ در قرن هفتم هجری و پس از آن ـ به شیعه نسبت دادند که به عقیده‌ی آنان، امام مهدی علیه‌السلام در سرداب پنهان شده و شیعیان، هر روز اسب‌های خود را بر در سرداب می‌برند و حضرتش را به خروج از آن فرا می‌خوانند. نویسنده‌ی مقاله‌ـ که از دانشمندان معاصر نجف است‌ـ ضمن ریشه‌یابی این نسبت، به سخنان مورخان مشهور اهل تسنن اشاره می‌کند، مانند: یاقوت حموی، ابن‌اثیر، ابن‌خلکان، قزوینی، ابن‌تیمیه، ابن‌قیم جوزیه، صفی‌الدین حنبلی، ابن‌بطوطه، قرمانی دمشقی. اینان، در قرن هفتم و پس از آن بوده‌اند، اما در کلام مورخان و جغرافی‌دانان دیگر اهل تسنن که قبل از قرن هفتم زیسته‌اند ـ مانند: ابن‌حوقل، بشاری مقدسی، ابن‌جبیرـ چنین کلامی نمی‌بینیم. نخستین پاسخ به این نسبت در میان عالمان شیعه را نیز در کلام اربلی در قرن هفتم می‌بینیم. محدث نوری نیز در قرن 14، مفصلا به این نسبت پاسخ داده است. نویسنده در ضمن گفتار خود، به تاریخ بازسازی سرداب سامرا به دست خلیفه‌ی عباسی الناصر لدین الله‌، در سال 606 هجری قمری نیز اشاره می‌کند.

خلاصه ماشینی:

"فعمر القبة و المآذنا و زاد فی تشییدها المحاسنا و زین الروض بما قد ابتهج و عقد السرداب فی صنع الازج و منع الحوض بذاک الروض أن یأخذ امرؤ تراب الحوض و زبر الأئمة الاثنی عشر علی نطاق العبد فیما قد زبر علی ید الشریف بدر البعد معد فتی محمدبن‌معد و جعل الألواح فیه منبئة عن وقته فی الست و الستمائة فنظروا ما قد زها فی الدائر و أرخوا: (صبح سعد الناصر) محلاتی، پس از آن، در مورد بنای سرداب غیبت می‌نویسد: شهرت یافتن این سرداب به سرداب غیبت، بدان معنی نیست که امام عصر علیه‌السلام در آن غایب شده است، چنان که برخی از افراد جاهل نسبت به تاریخ پنداشته‌اند، بلکه به این دلیل است که این مکان، محل زندگی و عبادت سه امام معصوم علیهم‌السلام بوده و جمعی از نیکان در همین مکان به شرف لقای حضرت مهدی علیه‌السلام رسیده‌اند. » محدث نوری می‌افزاید: در نظر خلیفه ناصر، انتساب سرداب به حضرت مهدی علیه‌السلام ، از آن‌رو بود که سرداب، محل ولادت یا موضع آغاز غیبت یا جایگاه بروز کرامات از حضرتش بود، نه محل اقامت آن جناب در دوره‌ی غیبت، چنان که برخی از افراد ناآگاه نسبت به عقیده‌ی امامیه، چنین نسبتی به شیعه داده‌اند، در حالی که در هیچ یک از کتاب‌های قدیم و جدید شیعه، چنین مطلبی گفته نشده است. وقتی در این نسبت‌ها پژوهش کنیم، اخبار آن را متناقض می‌یابیم، چرا که سرداب در خانه‌ی امام علیه‌السلام در سامرا قرار دارد و در سال 265، از سلطه و پیامدهای آن خارج شده است، اما نخستین کسی که این نسبت را به شیعه داده، ـ تا آن‌جا که پژوهش نگارنده نشان می‌دهدـ یاقوت حموی (متوفی 626) است."

دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار, , , )

دانلود PDF
دانلود HTML

لینک کوتاه:

صفحه:

ورود / عضویت

برای مشاهده متن مقاله و یا دانلود آن لازم است وارد پایگاه شوید. در صورتی که عضو نیستید از قسمت عضویت اقدام فرمایید.

ورود

عضویت

تحتاج دخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.
إن كنت لا تقدر علی شراء الاشتراك عبرPayPal أو بطاقة VISA، الرجاء ارسال رقم هاتفك المحمول إلی مدير الموقع عبر webmaster@noormags.com .

You need Sign in to view the content of the article. If you are not a member, proceed from part Sign up.
If you fail to purchase subscription via PayPal or VISA Card, please send your mobile number to the Website Administrator via webmaster@noormags.com .

ورود / عضویت

ورود

عضویت