خلاصه ماشینی:
"از مهمترین تحولات شهرنشینی و شهرسازی در شهر تهران،در دورهء مشروطیت،میتوان از عوامل و عناصر زیر یاد کرد: الف-ایجاد تشکیلات جدید حکومتی و اداری براساس قوانین مشروطیت ب-توسعه و نوسازی تشکیلات و تاسیسات جدید شهری مثل بلدیه و نظمیه ج-افزایش مهاجرت و استقرار بخشی از مردم ایالات و ولایات در تهران د-تقسیمات جدید شهر تهران به وسیلهء مستشاران سوئدی(01 ناحیه) هـ-پیدایش مرکز و محلهء جدیدی در اطراف میدان بهارستان و ساختمان مجلس شورای ملی و-ورود اتومبیل به تهران و نخستین آشنایی با وسایل حمل و نقل ماشینی در سال 6821 هـ.
*آسفالت کردن خیابانها و سنگفرش معابر(0131 به بعد) *ایجاد ادارهء اطفاء حریق(آتشنشانی)در میدان حسنآباد(8031) *احداث روشنایی خیابانها و درختکاری *تغییر نام بلدیهء تهران به شهرداری تهران (5131) *تقسیمات جدید شهر تهران به صورت 61 برزن(9131) *ایجاد اسامی جدید برا خیابانها و میدانها *تغییر تابلوی مغازهها و رنگ زدن دیوارها *برقراری تعطیل رسمی روز جمعه5 پویشهای توسعهء شهری از مهمترین عواملی که در تغییر ساختار عملکرد شهری تهران و توسعهء کالبدی آن در این دوره دخالت داشته است،میتوان به موارد زیر اشاره کرد: الف-توسعه و تمرکز دستگاه اداری و نظامی کشور در تهران ب-استقرار صنایع جدید ماشینی در تهران و حومهء آن ج-ایجاد تاسیسات و تجهیزات جدید شهری د-ورود و رواج وسایل حمل و نقل ماشینی هـ-تحول در مهندسی راه و ساختمان توسعههای جدید شهری،در این دوره،در ابتدا به طور عمده در داخل حصار قدیمی قرار داشت که به تدریج به بیرون از حصار کشیده شد و سرانجام در سال 1131 به تخریب حصار منجر گردید."