خلاصه ماشینی:
عبد المحمد آیتی اسحاق موصلی موسیقیدانی ایرانی در دربار خلافت نظامی میگوید که در ساز باربد صد- دستان بود و از برای خسرو پرویز سی لحن از آن میان برگزید،از این قرار:گنج باد آورد،گنج گاو،گنج سوخته،شادروان مروارید، تخت طاقدیس،ناقوس،اورنگی،حقهء کاوس، ماه بر کوهان،مشک دانه،آرایش خورشید، نیمروز،سبزدرسبز،قفل رومی،سروستان، سرو سهی،نوشینباده،رامش جان،ناز نوروز،ماه مشگوبه،مهرگانی،مروای نیک، شبدیز،شب فرخ،فرخ روز،کپک دری، نخجیرگان،کین سیاوش،کین ایرج،و باغ نظامی این نغمهها میان نوازندگان رواج داشته، یا نظامی آنها را در همان مأخذ کتاب خسرو- شیرین یافته و یا در کتب موسیقی؛آنچه هست این است که در عصر ساسانی موسیقی ایران به اوج کمال و نهایت گسترش خود رسیده بود، چنانکه در بلاد مجاور نیز مورد تقلید و اقتباس قرار میگرفت.
این موسیقی غنی به عالم اسلام منتقل شد و به خصوص در عصر اموی شیوهء موسیقی ایرانی در دربار خلفا رواج یافت و نخستین کسی که شعر عربی را به آهنگ ایرانی خواند «سائب خاثر»بود.
او خود در کوفه تولد یافته بود، زیرا پدرش ماهان سالها پیش به کوفه مهاجرت کرده بود،و چون ابراهیم بیشتر عمر خود را در موصل گذرانیده بود به موصلی شهرت یافت.
رشید که نمیخواست در بزم غنا سخن ناهوار گفته شود برادر را امر به سکوت کرد و چون مجلس به پایان رسید،اسحاق را پیش خواند و گفت:چه فکر میکنی؟اگر برادرم تو را زده بود و یا حتی کشته بود چه میشد؟آیا خیال میکنی که به خاطر تو او را قصاص میکردم.
اسحاق گفت: ای امیر المومنین،چه میگویی؟دربارهء خوانندهای که نوازندهاش یک چیز مینوازد و خودش چیز دیگری میخواند؟ چون واثق به خلافت رسید،اسحاق به من کهولت رسیده بود و دیگر در مجلس خلیفه نمیخواند و نمینواخت.