چکیده:
در بین کانونهای مختلف رقابت بین ایالات متحده و روسیه،قفقاز جنوبی از اهمیت فوقالعادهای برخوردار است.ایالات متحده در دوره پس از جنگ سرد در راستای گسترش نفوذ خود در جمهوریهای پس از شوروی(آنچه برای روسیه«خارج نزدیک» قلمداد میگردد)به این حوزه ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک توجه ویژهای مبذول داشته است و حداقل توانسته است جهتگیریهای سیاسی و امنیتی دو جمهوری قفقاز(گرجستان و آذربایجان)را به سمت غرب متمایل سازد.این وضعیت هیچگاه برای روسیه خوشایند نبوده و بنابراین تلاش کرده است از طرق مختلف مانع از برهم خوردن توازن قدرت در سطح منطقه به ضرر خود شود.روسیه دوره پوتین که به تدریج وضعیت خود را چه از نظر داخلی و چه از نظر منطقهای و بینالمللی بهبود داده است،در این اواخر بویژه پس از مطرح شدن برنامه ایالات متحده در زمینه استقرار سیستم دفاع ضد موشک در اروپای شرقی(لهستان و چک)،بیش از گذشته خطر ایالات متحده را به تلخی احساس نموده و بنابراین ایستادگی جدیتری را از خود به نمایش گذاشته است.رقابت این دو در دو سه سال اخیر به اوج خود رسیده است،به حدی که برخی حتی از آن به آغاز جنگ سردی نوین(البته در تعابیر ژورنالیستی)تعبیر میکنند.در چنین وضعیتی قفقاز نیز به عنوان یک کانون مهم رقابت این دو قدرت،فشارهای سیستمیک شدیدتری را متحمل گشته و در معرض تحولات جدی قرار گرفته است.در این مقاله به طور اساسی و مفصل به این رقابت شدید یا"بازی بزرگ"قفقاز خواهیم پرداخت.
خلاصه ماشینی:
"امریکا و روسیه تبدیل گشته است و این رقابت بزرگ به شدت بر تحولات منطقهای و بویژه امنیت و ثبات منطقه تأثیر میگذارد.
ندارد)،حلقه محاصره روسیه را تنگتر مینماید و لذا در مقابل این احساس تهدید به انحای مختلف از خود واکنش نشان داده و تلاش نموده است که رخنه رقبا و دشمنان
یک در جهت تأمین منافع خود به اشکال مختلف بر معادلات منطقهای تأثیر گذاشته و تلاش مینمایند تا جمهوریهای قفقاز جنوبی و نیز تحولات جاری در آنها را همسو با
در واقع بروز منازعات قومی-جغرافیایی در قفقاز از جمله عوامل مهم ورود رقبای روسیه در منطقه بوده است.
بویژه در زمینه امنیت و ثبات منطقه را نیز تحت تاثیر بازیگری خود قرار داده است.
اگر منازعه چچن به عنوان مسئله داخلی برای روسیه قلمداد شده و این کشور خود را
جدی شدن درگیریهای ارامنه و آذریها از جمله تحولات مهمی بود که ترکیه را بیشتر نسبت به مسائل قفقاز علاقهمند نمود و باعث فعال شدن سیاست خارجی این کشور در
برای درگیر ساختن بیشتر منافع ایالات متحده و حضور نظامی این کشور و نیز ناتو در
ساختارهای نظامی این جمهوریها به شدت وابسته به روسیه بوده و بدین گونه دولتهای منطقه قفقاز در انجام مهمترین و ابتداییترین کارکرد خود یعنی امنیت و نظم داخلی و
این کشورهای جوان خود قادر به ایستادگی موثر در مقابل روسیه را ندارند و لذا بالاجبار برای تامین استقلال و حاکمیت خود به قدرتی مانند ایالات متحده تمایل نشان"