چکیده:
در این مقاله ضمن تصریح بر تفاوت میان دو پدیدهء''تأخیر ازدواج‘‘و''مضیقهء ازدواج‘‘،مفهوم اخیر،به صورتی انتقادی و با شرح محدودیتها و ملاحظات روششناختی مربوط به محاسبهء آن،مورد بحث قرار میگیرد.آنگاه مضیقهء ازدواج در ایران،با تکیه بر نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن کشور در سالهای 1345 تا 1375 و نیز نتایج آمارگیری اقتصادی-اجتماعی خانوار در سال 1380،محاسبه میشود و در نهایت،وجود مضیقهء ازدواج برای زنان در ایران رد میشود.
خلاصه ماشینی:
"شوون (Schoen,1983:72) یادآور میشود که برای بررسی مسئله مضیقه ازدواج لازم است تمام رفتار ازدواج جمعیت مورد مطالعه واقع شود هرچند که بخش عمده این رفتار در سنین جوانی متمرکز باشد،این در حالی است که پیچیدگیهای روششناختی دیگری هم براساس سن و هم براساس ترتیب (order) ازدواج وجود دارد که بویژه در زیر گروههای (Sub groups) اجتماعی جلوه میکند.
لحاظ کردن احتمال ازدواج مجدد افراد(بویژه مردان)مستلزم مطالعاتی طولی است که وزن و احتمال واقعی آن را در میان دو جنس و در شرایط فرهنگی-اجتماعی متفاوت تعیین کند و به این ترتیب،با توجه به محدودیتهای اطلاعاتی و امکاناتی،نمیتوان مطالعات و محاسبات انجام شده را برحسب دقیق و شمای واقعی بازار ازدواج قلمداد کرد.
جدول 1:توزیع جمعیت ده ساله و بیشتر برحسب وضعیت ازدواج و به تفکیک جنس در سالهای مختلف (به تصویر صفحه مراجعه شود) یکی دیگر از شاخصهایی که میتواند با مسئله مضیقه ازدواج مرتبط باشد،شاخص سرعت ازدواج است که طبق تعریف عبارت است از:«نسبت افراد 51-91 و 02-42ساله ازدواج کرده».
جدول 3:سرعت ازدواج در گروههای سنی 91-51 و 42-02 ساله به تفکیک جنس در سالهای مختلف (به تصویر صفحه مراجعه شود) چنانچه مبادی استدلال مطالعات پیشین مبنای عمل قرار گیرد،این موضوع از منظری دیگر نیز قابل بررسی خواهد بود.
جدول 4:ما زاد جمعیت زنان 42-01 ساله با فرض 5 سال اختلاف سنی در ازدواج در سالهای مختلف (به تصویر صفحه مراجعه شود) فصل مشترک تمامی مطالعات پیشین در مورد مسئله مضیقه ازدواج در کشور توسل به شاخص میانگین سن ازدواج است."