چکیده:
در این مقاله سعی بر این است که اثر هزینههای نظامی بر رشد و توسعه اقتصادی ایران طی سالهای 1353 تا 1384 با در نظر گرفتن 8 سال جنگ تحمیلی و واقعه 11 سپتامبر سال 2001 بررسی شود.لذا بدین منظور از مدل تولید سنتی استفاده شده است.این مدل تأثیر بخش نظامی،تراز پرداختها،پسانداز،نیروی کار،جنگ و واقعه سپتامبر را بر رشد اقتصادی نشان میدهد.در برآورد حاصل از مدل ذکر شده،نشان میدهد که هزینههای نظامی و تراز تجاری بر رشد اقتصادی تأثیر زیادی داشته است.به عبارتی افزایش سهم هزینههای نظامی در تولید ناخالص داخلی،منجر به بهتر شدن تراز تجاری گشته است که اثری مثبت بر بهبود رشد اقتصادی را نشان میدهد.متغیرهای نیروی کار و تولید ناخالص داخلی سرانه تأثیر مثبت بر اقتصاد را نشان میدهند.همچنین تخمن فوق تأثیر متغیرهای جنگ و واقعه 11 سپتامبر بر رشد اقتصادی را منفی نشان میدهد.
خلاصه ماشینی:
"البته برای کشور یونان (1961-1996)مدلی تقریبا از نوع مدل فدر را در نظر گرفت و مشاهده کرد که در زمانهای مختلف اثر مخارج دفاعی بر رشد اقتصادی گاهی مثبت و گاهی منفی است «هیو»(1999)این کار را با یک مدل سه معادلهای برای کره انجام داد.
«بیضایی»(2001)با استفاده از 3 معادله طی دوره(1351-1376)برای ایران به این نتیجه رسید که در نظام شاهنشاهی رابطهای قوی و معنی دار مثبتی بین هزینههای دفاع و رشد اقتصادی وجود داشت وی همچنین نشان داد بین بار نظامی و شرایط جنگی در کشور ما ارتباطی مثبت وجود دارد،ضریب اهمیت ارزش دلاری صادرات نفتی نسبت به تولید ناخالص داخلی رابطهای مثبت و قابلقبول با بار نظامی داشته است همچنین در مطالعه وی برای سالهای(1351-1376)رابطه بین رشد اقتصادی و بار نظامی منفی بدست آمد.
«عزیز»(1997 و 1996)مقالهای را برای بیان تناقض افزایش مخارج بخش دفاعی در شرق آسیا تهیه کرد،بر طبق مطالعات وی این تناقض زمانی که عوامل ریسک زاید باشند، بیشتر میشود مشابه چنین مطالعاتی را«لی پااو»،«آنتی نوری»(1995)و«لی»(1997) انجام دادند،«گلین»(1997)با استفاده از AHP توانست نشان دهد که چرا مزایای امنیت و صلح که بعد از جنگ سرد وعده آن داده شده بود با افزایش مخارج دفاعی همراه است.
لذا میتوان متغیر وابسته تولید ناخالص داخلی را که بیان کننده رشد اقتصادی است را در مدل فوق،برابر با ذیل قرار داد: ( LoY-f(LoSav,LoMil,LoGDPc,LoL,LoTb برآورد مدل در ارتباط با برآورد مدل محدودیتهایی وجود دارد،از جمله اینکه کیفیت آمار مرتبط با بخش دفاعی و دستیابی به آنها غالبا با مشکل مواجه است؛همانطور که«اسمیت»(1983) بیان کرده؛اطلاعات و آمار نظامی معمولا در دسترس عموم قرار ندارد یا بهعنوان ابزاری جهت حمایت از نقطهنظر یا سیاست دولتی خاص مورد استفاده قرار میگیرند."