چکیده:
مقالهی حاضر، متن سخنرانی آقای مجتهد شبستری است که دربزرگداشت مرحوم دکتر یداللّه سحابی در مسجد دانشگاه تهران ایراد شده است،آقای شبستری، در این سخنرانی، به بررسی انحای اساسی آزادی و اهمیت آن درحیات انسان امروزین و نیز، نسبت آزادی تفکر با ادیان وحیانی پرداخته است.
خلاصه ماشینی:
چرا آزادیخواهان قابل احترام هستند؟ محمد مجتهد شبستری نوروز، 8/2/81 مقالهی حاضر، متن سخنرانی آقای مجتهد شبستری است که دربزرگداشت مرحوم دکتر یدالله سحابی در مسجد دانشگاه تهران ایراد شده است،آقای شبستری، در این سخنرانی، به بررسی انحای اساسی آزادی و اهمیت آن درحیات انسان امروزین و نیز، نسبت آزادی تفکر با ادیان وحیانی پرداخته است.
ج) آیا اساسا مفهوم «پرستش تحمیلی» سازگاری و انسجام منطقی دارد تا آنکه سخن از انتخاب یا رد آن به میان آید؟ د) با توجه به وجود دیدگاههای بسیار متنوع در تحلیل سرشت اخلاقیات و حضورنظامهای گوناگون اخلاقی (با اصول و مبانی متفاوت) در پهنهی فرهنگ بشری، آیا مقیدساختن آزادی عمل به مسئولیت اخلاقی، نهایتا به تعاریف متفاوت (و شاید متعارض) ازآزادی عمل نمیانجامد؟ به تعبیر خاصتر، تعریف آقای شبستری از مسئولیت اخلاقیمطابق کدام دیدگاه در ماهیت اخلاق شکل میگیرد؟ ه) آیا برای دستیابی به یک اتفاق نظر در باب اینکه کدام روشهای اندیشه،«روشهای قابل دفاع فکر کردن» میباشند، نیازمند یک روش واحد نیستیم؟ به عبارتدیگر، آیا تصمیمگیری دربارهی راههای روشمند و قابل دفاع اندیشه، و جداسازی آنها ازراههای غیر روشمند، توسل به یک فراروش ضرورت ندارد؟ 3) چکیدهی سخن آقای شبستری در محور دوم آن است که اگر پیامبران را صرفا«راهنما» بدانیم، آزادی تفکر محدود نمیشود، ولی اگر این قرائت را از نبوت داشته باشیم که«پیامبران تمام آنچه را که در توان و استعداد کل انسانیت از آغاز تا انجام است که بداند وبفهمد و درک کند، همهی آن را ارائه میکنند» آنگاه آزادی تفکر محدود میشود.