چکیده:
در عصر حاضر، با واگذاری امور زندگی به رایانهها و دست یازیدن بشر به ابزارهای
نوین، بیم آن میرود که انسان در گذار از زندگی سنتی به روش مدرن و صنعتی، کمکم از
جایگاه اثر گذاری و موضع فعال به سوی اثر پذیری و انفعال پیش رود، به گونهای که
بعضا هویت و مسؤولیت خویش را به فراموشی سپارد و مانند ابزاری در دست سامان دهندگان
نظم نوین جهانی در آید؛ در نتیجه همه ارزشهای فطری و اخلاقی بیرنگ شود و جامعیت دین
به دست حیلت ورزان نوین به بازی گرفته شود.در این نوشتار برآنیم که موضوع عفاف را از زوایای مختلف مورد ارزیابی و دقت قرار
دهیم و بر اساس متون آیات و روایات، نقش آن را در زندگی فردی، خانوادگی، اجتماعی
تجزیه و تحلیل کنیم. باشد که اندکی به سرمایههای الهی خود بیندیشیم و در گذرگاه
دنیا براحتی از آن دست نشوییم.
خلاصه ماشینی:
"اما به لحاظ ارتباط آن با عفاف و تقدم و تأخر، از بعضی کلمات معصومان ع خصوصا امیر مؤمنان بر میآید که مرتبه حیا مقدم بر عفت است؛ چنانکه در کلامی میفرماید: سبب العفه الحیاء (رسولی محلاتی، غرر الحکم موضوعی، ج 1، ص 313) یا اینکه میفرماید: ثمره الحیاء العفه (همان) یا أعفکم أحیاکم (همان، ص 312) یا أصل المروه الحیاء و ثمرته العفه.
یکی از آداب بسیار پسندیده در اسلام «استیذان» و ادب اجازه گرفتن است که در آیات متعدد قرآن کریم به این توصیه شده است؛ مثلا میفرماید: یا ایها الذین آمنوا لا تدخلوا بیوتا حتی تستأنسوا و تسلموا علی أهلها ذلکم خیر لکم لعلکم تذکرون (نور، 27)؛ «ای اهل ایمان در خانههای دیگران هرگز بدون استیناس و اجازه و سلام بر اهل آن وارد نشوید که این نوع رفتار مؤدبانه صلاح شماست؛ شاید شما متوجه و متذکر شوید.
در تربیت انسانهای نابالغ هم که مشمول تکلیف نمیشوند، دستورات به گونهای است که تمامی لحظات زندگی آنان با حفظ حریم عفاف و حیا شکل میپذیرد؛ لذا در آیه دیگری میفرماید: یا ایها الذین آمنوا لیستأذنکم الذین ملکت أیمانکم و الذین لم یبلغوا الحلم منکم ثلاث مرات من قبل صلاه الفجر و حین تضعون ثیابکم من الظهیره و من بعد صلاه العشاء ثلاث عورات لکم (نور، 57)در این آیه به مربیان و والدین امـر شده است کــه افــراد تحت تربیت خـــود را بگونهای تمرین دهند و ادب بیاموزند که حتی کودکان نابالغ هم بدون اجازه وارد حریم و خلوتگاههای خاص والدین نشوند."