چکیده:
تحلیل روند تحول فصلنامه تعلیم و تربیت
محسن پور بهرام*
* دانشگاه تربیت معلم
نخستین نشریه تخصصی کشور ما در حوزه تعلیم و تربیت «مجله اصول تعلیمات» است که وزارت معارف آن را در سال 1298 هجری شمسی منتشر کرد. از آن زمان تاکنون وزارت آموزش و پرورش چند نشریه تخصصی در حوزه علوم تربیتی منتشر کرده است که فصلنامه تعلیم و تربیت یکی از آن نشریات است. از عمر فعالیت های این نشریه بیست سال می گذرد. در این مدت، نزدیک به چهارصد مقاله و گزارش اجلاس های منطقه ای و بین المللی درباره تعلیم و تربیت در آن چاپ و منتشر شده که از میان مقالات چاپ شده، 35 درصد آن ها از نوع پژوهش های میدانی، 7 درصد از نوع پژوهش های تطبیقی، 11 درصد از نوع ارزش یابی، و بقیه شامل مقالاتی تحلیلی و توصیفی است. مقالات پژوهشی حاوی توصیه ها و پیشنهادهایی است که می تواند مورد استفاده مسوولان آموزش و پرورش و سیاست گذاران آموزشی قرار گیرد. در برخی از مقالات، مسایل مبتلا به آموزش و پرورش مورد بحث و بررسی قرار گرفته و از آن چه در نظام آموزشی می گذرد سخن به میان آمده است.
همچنین شماری از مقالات در قالب ویژه نامه به تبیین مباحث نظری در حوزه علوم تربیتی پرداخته است؛ تا میان عمل و نظر پیوندی استوار برقرار شود.
افزون بر چاپ مقالات، تعداد 160 عنوان کتاب و چند مجله در حوزه علوم تربیتی معرفی شده است که می توان آن را گامی مهم در جهت اطلاع رسانی تلقی کرد.
اگر چه قضاوت درباره عملکرد فصلنامه به ارزیابی های بیش تری نیاز دارد، با این حال، انتشار آن را باید حرکتی سازنده در راه توسعه تعلیم و تربیت و اقدامی سودمند در جهت حل مسایل نظام آموزشی کشور به حساب آورد.
خلاصه ماشینی:
از آن زمان تا کنون وزارت آموزش و پرورش چند نشریه تخصصی در حوزهی علوم تربیتی منتشر کرده است که فصلنامه تعلیم و تربیت یکی از آن نشریات است.
قلمرو و حوزهی فعالیت فصلنامه در طول بیست سال فعالیت مجله و طی سیصد جلسهای که با حضور اعضای هیأت تحریریه تشکیل شده مجموعا 371 مقاله،25 گزارش مربوط به اجلاس منطقهای و بینالمللی و نیز چند گزارش در زمینه معرفی ساختار و تشکیلات اداری معاونتهای تابعه وزارت آموزش و پرورش به چاپ رسیده است.
عناوین و گسترهی مقالات مندرج در فصلنامه تعلیم و تربیت از بهار1364 تا زمستان 11383 (به تصویر صفحه مراجعه شود) انتشار ویژهنامهها یکی از باورهای هیئت تحریریه در زمینه اعتلای کیفیت مجله این بوده است که در فرصتهای مناسب،ویژهنامههایی در حوزههای متفاوت علوم تربیتی منتشر کند و با بررسی مباحث تعلیم و تربیت از جنبههای گوناگون،به انتظارات مخاطبان بهویژه مدیران،مسؤولان اجرایی و سیاستگذاران وزارت آموزش و پرورش پاسخ بگوید.
نتیجهگیری در کنار دهها مجلهی تخصصی«رشد»و چند نشریهی دیگر در حوزهی تعلیم و تربیت که در حال حاضر از سوی وزارت آموزش و پرورش منتشر میشود، فصلنامه تعلیم و تربیت از جمله نشریاتی است که مطالعهی جنبههای علمی تعلیم و تربیت و نیز پرداختن به مباحث نظری،علوم تربیتی را وجههی همت خویش قرار داده است.
از این گذشته فصلنامه کوشیده است تا با ترجمه و انتشار گزارش اجلاسهای بینالمللی و منطقهای،مربوط به آموزش و پرورش،چشماندازی جدید در برابر خوانندگان خود بگشاید و آنها را از آنچه در زمینهی تعلیم و تربیت در سطح جهان میگذرد،آگاه سازد.