چکیده:
استان خوزستان در دهههای گذشته به دلیل مسایل مختلف سیاسی،اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی از جمله افزایش زیرساختهای صنعتی و کشاورزی و همچنین وقوع هشت سال جنگ تحمیلی با نقل و انتقالات شدید جمعیتی روبرو شده است،به طوری که روند مهاجرت در این استان از روند ویژهای برخوردار بوده است.این استان در فاصلهی 30 سال گذشته از نظر مهاجرپذیری و مهاجرفرستی تغییرات عمدهای داشته است.به طوری که در فاصله سالهای 1335 تا 1345 استانی مهاجرپذیر بوده و خالص مهاجرتی آن حدود 173886+نفر بوده و در فاصله 1345 تا 1355 همچنان روند مهاجرپذیری خود را ادامه داده است،ولی در فاصله 1355 تا 1365 با شروع جنگ تحمیلی و مشکلات ناشی از آن روند مهاجرتهای استان معکوس شده و شدیدا مهاجرفرست میشود. به طوری که خالص مهاجرتی آن حدود 26744 نفر شده است.در فاصله 1365 تا 1375 استان خوزستان دوباره به یک استان مهاجرپذیر تبدیل شده و خالص مهاجرتی آن 102672+نفر گردیده است.بدیهی است توزیع جغرافیایی مهاجرین در سطح استان و به عبارتی سهم شهرستانهای مختلف آن از نظر پذیرش مهاجران یکسان نبوده و از این نظر اختلافات زیادی را با هم نشان میدهد. به طوری که در سال 1375 شهرستان آبادان با جذب 57/26 درصد از مهاجرین استان،بیشترین و شهرستان شادگان با 83/0 درصد کمترین سهم را داشتهاند.این مقاله با استفاده از روشهای تاریخی،توصیفی و تحلیلی،روند نقل و انتقالات جمعیتی استان خوزستان را در ابعاد مهاجرتهای بین استانی و توزیع جغرافیایی داخلی آنها را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است.
خلاصه ماشینی:
"حجم عظیم این سرمایهگذاریها،این استان که تا قبل از برنامه دوم جز تولید محصولات نفتی اقتصاد مهم دیگری نداشت و از سایر منابع طبیعی آن استفادهای نمیشد مراحل رشد و توسعهی خود را آغاز نمود که از طرحهای مهم اجرایی آن میتوان به طرح احداث ساختمان سد بر روی رودخانه دز،طرح شبکه آبیاری دز برای آبیاری 125000 هکتار اراضی زیر سد،خط انتقال برق آبادان-اهواز،اجرای کشت نیشکر و ایجاد کارخانه شکر به ظرفیت 150 تن شکر خام در روز و ظرفیت تولید 45000 تن قند و شکر در سال اشاره نمود(سازمان برنامه و بودجه:67)آمار جدول(1)نشان میدهد که این استان ضمن ارتباط مهاجرتی با استانهای دیگر در مجموع 363792 نفر مهاجر (مهاجران طول عمر)داشته و در مقابل 173886+نفر میباشد(زنجانی و علیزاده،1372:13).
جدول 1:توزیع نسبی مهاجران طول عمر استان خوزستان در سال 1335 بر حسب محل اقامت و محل تولد* (به تصویر صفحه مراجعه شود) *زنجانی،1372:13 نقشه 1:جریانهای مهاجرتی خالص بین استانی استان خوزستان تا سال 1335 (به تصویر صفحه مراجعه شود) استان خوزستان تا سال 1345 به علت توجه بیشتر دولت در برنامههای عمرانی و داشتن صنایع نفتی موجود از جمله پالایشگاه آبادان و واحدهای بسته به آن و صنایعی مانند تصفیه شکر و پتروشیمی آبادان و همچنین اصلاحات اراضی سال 1341 که از لحاظ تاریخی تحولات اقتصادی،سیاسی و اجتماعی زیادی را در استان موجب گشته، همچنان روند مهاجرپذیری خود را ادامه داده است."